Alzheimerden Korunmak İçin Zihni ve Bedeni Çalıştırın
Alzheimer hastalığı konusunda konuşma yapmak üzere Türkiye'ye gelen Alzheimer uzmanı Prof. Dr. David Wilkinson ve Türkiye Alzheimer Derneği Başkanı Prof. Dr. Murat Emre kesin tanı yöntemleri ve korunma yöntemlerini anlattı. Gelecek 10 yılda umut vaat eden aşı araştırmaları ve gelecekte belki de Alzheimer'i başlamadan durduracak çalışmalar konusunda bilgi verdi. Yeni yapılacak araştırmalarda Alzheimer geni taşıyan ve hasta olacağı varsayılan kişiler Alzheimer'a karşı aşılanarak Alzheimer'i başlamadan önce önlemenin yolları araştırılacak.
Alzheimer konusunda çeşitli araştırmaların devam ettiğini söyleyen İngiltere Southampton Hafıza Değerlendirme ve Araştırma Merkezinden Prof. Dr. David Wilkinson, halen sürmekte olan araştırmalarla zeytinyağı içeren Akdeniz diyeti ve beyinde amiloid ve tau denen proteinlerin birikiminin önlenmesi gibi unsurların Alzheimer ile ilişkisinin incelendiğini bildirdi. "On-on beş yıllık bir süre içerisinde bunların bir kısmının olumlu sonuçlar doğuracağını umuyoruz" dedi.
Türkiye Alzheimer Derneği Başkanı ve İstanbul Üniversitesi (İÜ) Tıp Fakültesi Nöroloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Emre, “Alzheimer hastalarının beyninde amiloid denen protein birikimi, klinik belirtiler, hastanın unutkanlığı ortaya çıkmadan yıllar önce başlıyor. Amiloid denen maddenin beyinde birikiminin hastalığın başlangıcındaki ilk basamak olduğu düşünülüyor” diyerek ABDde başlayacak iki aşı araştırması hakkında şu bilgileri verdi: “ABD'de başlayacak iki çalışma var. Alzheimer geni taşıyan ve henüz unutkanlık gibi klinik belirti göstermeyen ancak hasta olacağı varsayılan kişilerde aşılanacak. Bu özel çalışmalar belki önümüzdeki 10 yılda bize aşılamanın gerçekten işe yarayıp yaramadığını net olarak gösterecek. Alzheimer hastalığının tedavisi, hastalığı tamamen ortadan kaldırma anlamında olmasa dahi, hastalığın başlangıcını 5-10 yıl geciktirebilmek, toplum üzerindeki yükü müthiş bir şekilde kaldıracaktır. Amiloide yönelik yöntemlerle, hastalığın ortaya çıkma yaşını 5 yıl ileri atabilirsek yüz binlerce insanın çekeceği zorlukları da ertelemiş oluruz” dedi.
Prof. Dr. David Wilkinson, çok kişinin hafızasında problem olduğundan, unutkanlıktan yakındığını, her unutkanlığın Alzheimer olarak değerlendirilmemesi gerektiğini söyleyerek kişinin Alzheimer hastası olduğunu söyleyebilmek için başkalarının da bu durumu fark etmesi gereğine işaret etti. Alzheimer'in ayırt edici belirtilerden bazılarını daha önceden kolaylıkla yapılan şeylerin daha zor yapılması, yeni bir şey öğrenme güçlüğü, ipuçları verilse bile bir şeyi hatırlayamama, bir şey söyledikten birkaç dakika sonra söylediğini unutarak aynı şeyi tekrar tekrar söyleme olarak sıraladı.
Türkiye Alzheimer Derneği Başkanı ve İstanbul Üniversitesi (İÜ) Tıp Fakültesi Nöroloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Emre, bazı hastaların “ben unutkan oldum, bende bir şeyler değişiyor” diyerek hastalığın farkına vardıklarını söylerken bir kısmının durumun farkına varmadığını bildirdi. Hastalığın etkisiyle çeşitli kişilik değişikliklerine de zaman zaman rastlandığını ifade eden Prof. Dr. Murat Emre, ”Bunlar geri çekilme, eskisi kadar katılımcı olmama, dışarı çıkmak istememe, insanlardan biraz kaçma şeklinde olabilir, huy değişiklikleri şeklinde ortaya çıkabilir. Eskiden çok çabuk kızan bir insan daha serinkanlı bir insan olabilir, yapacağı bir şeyi unutma, aldığı bir kararı unutma, paralarını kaybetmeye başlama, klinik anlamda Alzheimer hastalığının ilk sinyalleri olabilir" şeklinde konuştu.
Yüzde 90-95 Oranında Kesin Tanı Mümkün
Dr. Murat Emre, “Şu an beyin omurilik sıvısında Alzheimer hastalarının beyinde çöken iki tane proteinin; amiloid ve tau proteinlerinin miktarlarına bakılarak yüzde 85-90'a yakın bir kesinlikte tanı koymak mümkün. Bunun yanında görüntüleme yöntemleri erken tanıda bize yardımcı oluyor. Halk arasında bildiğimiz adıyla Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR) ya da Beyin Tomografisi (BT) denilen yöntemlerle beyinde oluşan küçülmeyi, hücre kaybını saptayabiliriz. Beyinde çökmekte olan amiloid maddesini görüntülemek artık özel bir yöntem kullanarak mümkün. Bu yöntem ABDde ticari kullanıma da çıktı, yakın zamanda Batı Avrupa'ya, ardından da ülkemize gelecektir. Tüm bu yöntemlerle erken dönemde hastayı yüzde 90-95 oranında kesinlikle saptayabiliyoruz.”
Tek başına Alzheimerdan korunmayı sağlayacak belirli bir madde veya diyet olmadığını da ifade eden Prof. Dr. Murat Emre hastalıktan korunmak için alınabilecek önlemleri şöyle sıraladı:
- Her gün egzersiz yapın.
- Sosyal olun.
- Zihninizi aktif tutun.
- Akdeniz diyetini benimseyin, tahıldan, balıktan, yeşil sebzeden, meyveden, zeytinyağından zengin beslenme tarzına geçin.
- Katı yağlardan kaçının.
- Kilonuzu normal değerlere indirin.
- Yüksek tansiyonunuzu, yüksek kolesterolünüzü normal değerlere indirin.