Yüzyıllardır insanlığa faydalı olan nanenin bilmediğimiz pek çok özelliği İbn-i Sina tarafından gün yüzüne çıktı. Örneğin; kavrulmuş unla birlikte sürülen nane sivilceleri önlüyor. Sarılık tedavisinde etkili. Baş ve kulak ağrısını gideren nane, anne sütünü de artırıyor...
Solunum
Solunum yolu kanamalarına iyi gelir. Kadınların göğsüne sürülürse, sütün orada tutulmasına, donmasına sebep olur; memedeki şişleri giderir.
Beslenme Organları
Mideyi güçlendirir ve onu sağlıklı kılar; hıçkırığı sakinleştirir; sindirime yardımcı olur. Balgamı ve kanlı kusmaları engeller; özellikle içildiğinde, sarılığın tedavisinde etkili olur.
Şişler
Kavrulmuş unla birlikte sivilceler üzerine tatbik edilir. Nane, pelin otuna benzemez, çünkü fudanecde ekşilik yoktur. Nanede eritici, ısıtıcı, hastalık nedenini uzaklaştırıcı özellikler vardır.
Baş Organlar
Nane, alna haricen tatbik edilirse, baş ağrısını (suda) giderir. Özellikle arpa bulamacıyla (çorbasıyla) birlikte verildiğinde yararlı olur. Onunla dilin sertliği de giderilir. Onun öz suyu kratin (safran) ile karıştırılıp, kulağa damlatılırsa, kulak ağrısına iyi gelir.
Zehirlenme
Kuduza karşı etkilidir; özellikle tohumunun bu etkisi vardır.
Yararları
Isıtıcı ve kabız gücü vardır. İhtiva ettiği maddeler yenebilen sebzelere göre daha hafiftir. Birkaç nane dalı sütün içine konsa, sütün ekşimesini önler. Öz suyu sirkeyle birlikte içilse, karın içi kanamalarını dindirir.
Dışarı Atan Organlar
Gaz yaptığından cinsel güç için uygundur. Bostani olan gaz yapar ki, bu özellik pelin otunda yoktur. Nane, meniyi artırır veya güçlendirir. Bağırsak kurtlarını öldürür. Eğer cinsi münasebetten önce fitil şeklinde alınırsa, hamileliği önler. Eğer birkaç dalı nar tanesiyle birlikte yenirse, mide ekşimesini engeller.
Darı
Üç cinsi vardır:
- Bunlardan biri pirince benzer, ancak pirincin besleyici gücü daha farklıdır.
- Bütün durumlarda darı daha iyidir. Çünkü onun daha etkili kabız gücü vardır...
İçeriği: İkinci derecenin sınırında soğuk ve kuru niteliği vardır. Bazıları, onun birinci derecede sıcak olduğunu söyler, fakat bu doğru değildir.
Yararları: Onda kabız ve yakmadan kurutma gücü vardır. Darı, sakinleştirici ve ağrı gidericidir. Eğer darı yiyen kişide idrar akışı olmazsa, darıyı yiyen kişi zehirlenir. Bunun biraz besleme özelliği ve biraz yumuşatma özelliği vardır. ancak bazılarına göre, eğer süt veya kepek suyu ile pişirilirse, onun beslenme özelliği artar. Semen ve badem yağı ile yenirse, çok besleyici olur.
Beslenme organları: O, mide için ağır gelir. Ondan ekmek yapılır.
Dışarı atan organlar: İdrar söktürücüdür.
Sumak
Horasan ve Şam'da yetişen türleri vardır. Şami olan, Horasani olandan daha küçüktür; kırmızı mercimek gibidir ve o, akasyanın ve gülün etkili olduğu alanlarda etkili olur. Sumak, suyla kaynatılıp, bal kıvamına getirildiğinde, hadadın etkili olduğu alanlarda da etkili olur.
İçeriği: İkinci derecede soğuk ve üçüncü derecede kurudur.
Yararları: Kabız, takviye edici, durdurucu yararları vardır. Sirkeden daha çok derinlere nüfus edebilir. Kanı dindirir; hatta bir kavim, eğer kanaması olan kişinin boynuna sumak asılırsa, kanamayı durdurduğunu söylemiştir. Sumak, safranın iç organlara akışını engeller.
Güzellik
Pişmiş sumak, koyu renk tüylerin rengini açar.
Şişler
Şişlerin üzerine yakı şeklinde tatbik edilir; kızarmayı ve şişi önler. Dolamaya (dahis) iyi gelir. Şişlerin büyümesini engeller.
Hareket Organları
Pişmişi ile şişmemiş yaralar yıkanır.
Baş Organları
Kulak iltihabını (akıntısını) engeller. Eğer sumağın zamkı çürük dişler üzerine konursa, ağrısını teskin eder.
Beslenme
Mideyi sıvayarak, kuvvetlendirir; susuzluğu, ekşiliği giderir ve safravi kusmayı teskin eder.
Dışa Atan Organlar
Tutucu özelliği vardır; regl tutar, hapseder ve kanamayı dindirir ve rahim ülserini (kötü huylu iltihaplı yaraları) engeller. Dizanteri, rahim akıntıları ve basur için lavman şeklinde uygulanır.
Eğer yiyecekler içine konursa, kronik ishali, bağırsak yaralarını ve bir çeşit karaciğer hastalığı veya boyundaki kernebi ve midedeki düzensizliği giderir.