1946 yılında radarla ilgili bir araştırma projesinde Dr. Percy Spencer görevlendirilir. Dr. Spencer magnetron denilen vakum tüpü üzerinde çalışırken cebindeki çikolataların eridiğini fark eder ve şaşırır. Sonra bir deney yapar. Mısır tanelerini magnetronun yanına koyar ve görür ki mısırlar patlamış, her tarafa saçılmış. Sonra çiğ bir yumurtayı koyar magnetronun yanına. Arkadaşları ile ne olacağını beklerken yumurtanın piştiğini ve patladığını görürler. Dr. Spencer kendi kendine sorar: Yumurtayı bile pişiren bu mikrodalga enerji yemekleri de pişiremez mi? İşte mikrodalga fırınlar üstündeki ilk çalışmalar bu tesadüf sonucu başlamıştır.
Mikrodalga fırınları kullanırken dikkat etmeniz gereken birkaç temel nokta vardır.
- Çalışan bir mikrodalga fırından en az bir kol mesafesi kadar uzakta durun ve yüzünüzü yemek pişmiş mi diye fırına yaklaştırmayın.
- Fırın boşken çalıştırmayın.
- Kapak kapanmıyor veya hasar görmüşse fırını çalıştırmayın.
- Fırının içini sık olarak temizleyin.
- Yemek pişirirken metal kap kullanmayın.
- Kalın kabuklu yiyecekler pişince içinde buhar kalır ve kabuk çatlayınca dışarı buhar fışkırır. O yüzden dikkatli olun.
Soru - Cevaplar
Çelik tenceremle mikrodalga fırında yemek pişirebilir miyim?
Hayır, çünkü mikrodalga ışınlar metal malzemelerden yansırlar, içlerinden geçemezler. Ama cam, seramik, plastik ve hatta kağıt kapta bile yemeğinizi pişirebilirsiniz.
Mikrodalga ışınlar zararlı radyasyon yayar mı?
Mikrodalga ışınlar iyonize olamayanlar grubuna dahildir. Yani bunlar röntgen filmi çekmek için kullanılan ışınlardan farklıdır. Hücrenin içindeki maddeleri iyonize ederek zarara neden olmazlar. Ama Bilim ve Teknik Dergisini yayımlayan Tübitak'ın hazırladığı rapora göre iyonize olamayan ışınlar da hücrenin ısınmasına yol açıyor ve hücreye zarar veriyorlar. Mikrodalga fırınların beyine ne tür ne derece bir zarar verdiği ise henüz tam olarak aydınlatılmış değil. Sonuçta Mikrodalga fırınlardan, yemeğin pişme suresi boyunca uzak durmakta fayda var.
Mikrodalga fırına çalışırken elimi soksam ne olur?
Sakın böyle bir şey denemeyin. Mikrodalga fırınınızda sadece yemek pişirin. Eğer elinizi çalışırken sokmaya kalkarsanız o da pişer.
Mikro dalga fırında pişen yemek zararlı mıdır?
Hayır değildir. Mikrodalga fırınlar elektrik enerjisini, mikrodalga enerjisine; mikrodalga enerjisini de ısı enerjisine çevirir. Fırından çıkan yemekte radyasyon falan yoktur, afiyetle yiyebilirsiniz.
Mikrodalga fırının içini kapaktan bakınca görüyorum. Peki mikrodalga ışınlar buradan ışık gibi dışarı sızmıyor mu?
Mikrodalgalar kapakta bulunan metalin üstündeki ufak deliklerden dışarı çıkamazlar. Çünkü mikrodalganın fiziki karakteristikleri buna uygun değildir. Dalgaların frekansı (saniyedeki titreşim sayısı) ile dalga boyu arasında şu ilişki vardır: Yüksek frekans kısa dalga boyu, alçak frekans uzun dalga boyu demektir. Bunun tersi de doğrudur. Kapakta bulunan ufak delikler ışık dalgalarının geçmesine izin verirler ve fırının içini görürüz. Çünkü ışığın dalga frekansı son derece yüksektir, dolayısıyla dalga boyu da çok küçüktür. Dalga boyunun çok küçük olması kapaktaki deliklerden geçmesine müsaade eder. Mikrodalgaların ise frekansı düşüktür ve dalga boyu daha uzundur. Bu yüksek dalga boyuyla kapaktaki ufak deliklerden geçemezler ve içeri tekrar geri yansırlar.