Hiperaktivite

Okul çağı çocuklarının yüzde 5-7'sinin hiperaktif olduğu ifade edilerek, hiperaktivitenin erkek çocuklarda, kızlara oranla 4 kat daha fazla görüldüğüne dikkat çekildi.

Hiperaktif çocukların ortak özellikleri: Çoğunlukla birinci çocuk olurlar. Aşırı konuşkan ve gürültücüdürler. Acıya dayanıklı olup dikkat etmeden caddeye koşmak gibi, kendilerini kolaylıkla tehlikeye atabilen şeyler yapabilirler. Ve genellikle vicdanı zayıf, ruh hali değişken olup uyku süreleri kısa olur.

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Nöroloji Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Kıvılcım Gücüyener, Çukurova Üniversitesi (Ç.Ü) Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Nörolojisi Bilim Dalı ile Çocuk Nörolojisi Derneği'nin işbirliğiyle düzenlenen “5. Ulusal Çocuk Nörolojisi Kongresi'nin son gününde, “Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunda (DEHB) Yaklaşım ve Tedavi” konulu sunum yaptı. Okul çağı çocuklarının yüzde 5-7'sinde hiperaktivite olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Gücüyener, ABD'deki araştırma sonuçlarına göre, bozukluğun okul çağındaki sıklığı genel olarak yüzde 2-20 arasında, ergenlik öncesi çocuklarda yüzde 3-5 olarak bildirilmiştir. İngiltere'deki araştırmalara göre ise bozukluğun sıklığı yüzde 1'den azdır" dedi.

Prof. Dr. Gücüyener, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nce 1988 yılında yapılan bir araştırmada da polikliniğe başvuru nedenleri arasında hiperkinetik sendromun 15. sırada yer aldığını, çocukların yüzde 2.28'inde hiperaktivite saptandığını anlattı. Sorunun nedeninin henüz tam olarak bilinmediğini, ancak biyolojik, genetik, psikososyal ve ailesel etkenlerin birlikte rol oynadığının düşünüldüğünü vurgulayan Prof. Dr. Gücüyener, tedavide önemli mesafeler alındığını kaydetti.

Erkek Çocuklarda Daha Fazla

Doç. Dr. Lale Vanlı ise 5 yaşından önce başlayan DEHB'nin erkek çocuklarda, kızlara oranla 4 kat daha fazla görüldüğüne dikkati çekti.

Doç. Dr. Vanlı, çocuklarında dikkat, hareketlilik ve davranış sorunu olan anne-babaların, bir uzmana başvurduklarında en temel sorularının “çocuğumda gerçekten hiperaktivite olduğunu nasıl anlayacağım?” olduğunu vurgulayarak, şöyle konuştu: “DEHB, yaşam boyu süren bir sendromdur. Dikkatin kısa olması, yönerge alamama, kendini kontrol edememe, problem çözümüne gidememe, davranışını değerlendirememe, düşünmeden hareket etme şeklinde belirtileri vardır. Bu çocukların bazılarında, aşırı hareketlilik yerine durgunluk da söz konusudur. Özellikle kız çocuklarında hiperaktivite olmaksızın dikkat eksikliği görülebilir. Bu çocukların zekası normaldir, ancak dikkatleri yetersiz olduğundan okulda öğrenme sorunu yaşarlar.”

Ortak Özellikleri

Doç. Dr. Vanlı, hiperaktivitenin “aşırı hareketlilik” anlamına geldiğini, ancak her aşırı hareketli çocuğa ise “hiperaktif” denilemeyeceğini kaydetti. Doç. Dr. Vanlı, yapılan araştırmalarda DEHB çocuklarda ortak özellikler de bulunduğuna işaret ederek, şöyle devam etti: “Bu çocuklar, çoğunlukla birinci çocuk ve anne yaşı ortalamadan küçüktür. Aşırı konuşkan ve gürültücüdürler. Bu çocukların anneleri de normalden fazla konuşkandır. Sakinleştirici ilaçlara karşı olumsuz tepki verirler. Acıya dayanıklıdır. Dikkat etmeden caddeye koşmak gibi, kendilerini kolaylıkla tehlikeye atabilirler. Okul başarısızlığı normallerine göre 2-3 kat daha fazladır. El yazısı bozuktur. Boyu ve kilosu, yaşına göre ortalamaların altında, kemik gelişimi geridir. Vicdanı zayıf, ruh hali değişken, uyku süresi kısa. Yalan söyleme, çalma daha sıklıkta görülür. Çabuk heyecanlanırlar ve duygularını kontrolde zayıftırlar.”