Kahvaltı Masası ve Beslenme

Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevinç Yücecan, çocukların sağlıklı büyümeleri için özel besinlere değil, besin öğelerine ihtiyaç duyduğunu söyledi. “Bu besin ögeleri aslında anne ve babaların gereksinim duyduğu besin ögelerinin aynıdır, yalnızca miktarları farklıdır” diyen Yücecan, çeşitli besinlerin tüketiminin enerji sağlamanın yanında, çocukların ihtiyaç duydukları protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve mineralleri de almalarını sağladığına dikkat çekti.. Prof. Yücecan, sağlıklı ve dengeli beslenmede kahvaltının önemine değinerek, bu en önemli öğün ile birlikte gün boyu daha dengeli ve sağlıklı bir beslenme alışkanlığı için süt, meyve ve meyve suyunun unutulmaması gerektiğini söyledi.

Çocukların kahvaltı etmeden okula gitmesi ve yanına alması için hazırlanan besinlerde yapılan hatalar veya açıkta satılan sağlıksız besinlerden almasına izin verilmesi çocukta yanlış beslenme alışkanlıklarının gelişmesine ve yetersiz beslenmesine neden olabiliyor, ileri yaşlarda görülebilecek sağlık problemlerinin oluşmasına yol açabiliyor. Bunun önüne sağlıklı beslenerek geçilebileceğini hatırlatan Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevinç Yücecan özellikle kahvaltının aksatılmaması gerektiğini belirtiyor. Uyku ile geçirilen 10 – 12 saatlik bir zaman diliminin yaratabileceği açlıktan sonra vücudun ihtiyacı olan enerjiyi sağlayan ilk öğünün kahvaltı olduğunu vurgulayan Yücecan, sabah kahvaltı yapılmadığı taktirde beyinde yeterince enerji oluşmadığından özellikle çocuk ve gençlerde yorgunluk, baş ağrısı, dikkat azlığı gibi sıkıntılar gözlemlenebileceğini sözlerine ekliyor.

Kahvaltıda Süt ve Meyve Suyu Eksik Olmasın

Yücecan, özellikle süt, meyve ve/veya meyve suyu eklenen, yeterli ve dengeli bir kahvaltının çocuk ve gençlerin güne canlı başlamaları, yorgunluk ve açlıklarının önlenmesi, bu sayede iş verimliliklerinin artması ve daha çabuk ve sağlıklı düşünmelerine yardımcı olacağı konusunda ebeveynleri uyarıyor. Yücecan “Araştırma sonuçları; elma veya portakal suyu içeren öğün tüketen çocuklarda demir emiliminin iyi olduğunu ortaya koymaktadır. Buna göre; öğünlerle birlikte elma veya portakal suyu tüketimi dünyada önemli beslenme sorunlarından biri olan ve ülkemizde okul çağı çocuklarında çok yaygın olarak görülen demir yetersizliği anemisinin önlenmesine katkı sağlayabilir” diyor.

Beslenme Çantasını Göz Ardı Etmeyin!

Çocukların sağlıklı besinler ile gelişiminin sağlanması için kahvaltının yanı sıra gün boyu doğru beslenme alışkanlıkları yaratacak öğelerin “Dört Besin Grubu” temel alınarak belirlenmesi gerektiğine dikkat çeken Prof. Sevinç Yücecan bu grupları süt ve türevleri, et-yumurta-kurubaklagil, sebze ve meyveler, ekmek ve tahıllar olarak ayırıyor.

Beslenme Çantasında 4 Anahtar Besin Grubu Mutlaka Yer Almalı

Okullarda ara öğün olarak tüketilmesi için hazırlanan beslenme çantalarına konulacak besinleri seçerken dikkatli olunmasını öneren Prof. Dr. Yücecan, çocukların her öğün sağlıklı beslenmesi için beslenme çantalarında da 4 besin grubundan yiyecek ve içeceklerin bulunması gerektiğine dikkat çekiyor. Sağlıklı bir beslenme çantası hazırlamanın en kolay yolunun ise içine 4 ana besin grubundan birer çeşit besin yerleştirmek olduğunu söyleyen Yücecan, süt ve süt ürünleri yanında içecek olarak meyve suyu bulundurulmasını tavsiye ediyor. Yücecan, miktarlar konusunda ise şunlar üzerinde duruyor:

Süt ve süt ürünleri beslenme çantasında mutlaka yer almalıdır. Süt yerine yoğurt, ayran da tüketilebilir.. Çocuğunuzun sağlıklı olarak gelişmesi için, 3-4 adet ceviz konulabilir. Ayrıca sebze ve meyvelerin mutlaka beslenme çantasında yer alması gerekir. Sandviçin içine domates veya tatlı biber dilimleri eklenebilir. Mevsimine göre küçük bir adet yıkanmış havuç konulabilir. İyi yıkanmış meyvenin beslenme çantasına doğramadan koyulması besin değerini koruyor. Aşırı saflaştırılmış tahıl ürünleri ile saf şeker tüketiminin artması ve diş bakımının yeterli yapılmaması diş çürüklerine neden olabiliyor. Şekerlemeler, şekerli içecekler, çikolata, gofret, tatlı bisküviler, diğer tatlı yiyeceklerin enerji değeri yüksek. Ayrıca hızla kana karıştıkları için iştahı azaltarak çocuklar için gerekli olan diğer besinleri yeterli miktarda almalarını engelliyor. Bu nedenle böyle besinlerin özellikle yemek saatine yakın tüketilmesi sakıncalı. Bu tür besinlerin tüketim miktarı ve tüketim zamanına dikkat edilmesini öneriyorum. Ayrıca, beslenme çantalarında içecek olarak su, kutu meyve suları, kutu ayran veya kutu sütlerin yer alması daha sağlıklı seçimler.

Kemik ve Kas Gelişimi İçin Süt, Yoğurt ve Peynir Tüketimi Çok Önemli!

Vücudumuz için gerekli olan kalsiyum ve riboflavinin en iyi kaynağı olan süt, yoğurt ve peynir grubu, çocukların özellikle kemik ve diş sağlığı için büyük önem taşıyor. Protein, fosfor ile B2, B12 ve A vitaminince zengin olan bu grup ürünler, büyüme ve gelişme, dokuların onarımı, kemik ile dişlerin gelişimi ile sağlığı, sinir ve kasların düzenli çalışması, hastalıklara karşı direnç oluşumunda etkin rol alıyor. Çocuklar için günde 3-4 porsiyon tüketilmesi önerilen süt, yoğurt ve peynir grubu besinlerine beslenme çantasında mutlaka yer verilmesi gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Yücecan, bu tür besinlerin tüketiminin çocuklara bir alışkanlık olarak aşılanmasını öneriyor.

Günde İki Porsiyon Et, Yumurta ya da Kuru Baklagil Tüketimi Tavsiye Ediliyor

Et, yumurta ve kuru baklagiller gibi gıdaların bulunduğu besin grubundaki öğelerde diğer besinlere kıyasla daha fazla protein bulunuyor. Yücecan, demir, çinko, fosfor, magnezyum ile B vitaminleri ve niasinden zengin olan bu besin grubu tüketiminin, büyüme ve gelişme, hücre yenilenmesi, doku onarımı, kan yapımı, sinir, sindirim sistemi ve deri sağlığı ile hastalıklara karşı direnç için önemli olduğunu vurguluyor. Özellikle hayvansal kaynaklı gıdaların demir açısından zengin olduğuna dikkat çeken Yücecan, bu grup ürünlerinin günlük tüketim miktarının çocuklar için 2 porsiyon olduğunun altını çiziyor. Örneğin; sabah kahvaltısında yenilecek bir yumurta, yarım porsiyon anlamına geliyor.

Meyve ve Sebzeler İle Sularının Tüketimi, Güçlü Antioksidan Sağlaması Açısından Çok Önemli

Her türlü sebze ve meyve bileşimlerinin önemli kısmının su olduğunu ifade eden Yücecan, bu nedenle sebze ve meyvelerin günlük enerji ve protein gereksinmesine katkıda bulunmasının yanı sıra, mineraller ve vitaminler bakımından son derece zengin olduğunu vurguluyor. Folat, A vitamini ön öğesi olan beta-karoten, E, C, B2 vitaminleri, kalsiyum, demir, magnezyum, posa ve güçlü antioksidan etkinlik gösteren bileşenleri içeren meyve ve sebzelerin suyunun da tüketilmesi gerekli vitamin ve minerallerin alımını kolaylaştırıyor. Meyve ve sebze grubundaki besinler ve bunların sularını tüketmenin, büyüme ve gelişme, hücre yenilenmesi, doku onarımı, deri ve göz sağlığı, diş ve diş eti sağlığı, kan yapımı ve hastalıklara karşı direncin oluşumunda etkili olduğuna işaret eden Yücecan, günde 5 meyve ya da sebze ya da bunların sularının içilmesini öneriyor.

Karbonhidrat Yönünden Zengin Tahıllı Besinler Tam Bir Enerji Deposu

Buğday, pirinç, mısır ve bunlardan yapılan un, ekmek, makarna, bulgur ve benzeri besinlerin çocukların beslenmesinde önemli bir yere sahip olması gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Sevinç Yücecan, bu grup besinlerin önemli kısmının karbonhidrat olduğunu ifade ediyor. Tahılların vücudun temel enerji kaynağı olduğunu belirten Yücecan, çocukların özellikle yoğun aktivitelerinde ihtiyaç duydukları enerjiyi sağlıyor. Bu grup; sinir, sindirim sistemi ile deri sağlığı ve hastalıklara karşı direnç oluşumunda da önemli rol oynuyor.