Gullain-Barre Sendromu (GBS) bağışıklık sisteminin sağlıklı sinir sistemindeki sinir hücrelerine saldırması sonucu oluşan nadir görülen bir hastalıktır. Genellikle geçirilmiş bir enfeksiyon sonrası görülür; kol ve bacaklarda güçsüzlük, karıncalanma, kas zayıflığı, refleks kaybı gibi belirtilerle kendini gösterir. Bilinen bir tedavi yöntemi olmamakla birlikte hastalığın etkilerini azaltacak tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.
Her yaşta görülebilir ve görülme sıklığı yüz binde birdir. Sinir sistemini etkileyen ve nadir rastlanan bu hastalığa yakalanan kişiler tamamen iyileşebileceği gibi hastalık uzun süreli sinir hasarlarına, felce hatta ölüme yol açabilir. Hastaların çoğu tedavi sonucu eski yetilerini kazanır. Hastaların çoğu iyileşse de GBS görülen hastalarda ölüm oranı %4-7 olarak verilmiştir.
Gullain-Barre Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Genellikle hastalığın 1-4 hafta öncesinde geçirilmiş bir enfeksiyon vardır.
Gullain-Barre Sendromu (GBS) sinir sistemi ile ilgili hissizlik, uyuşukluk, karıncalanma, refleks kaybı, güçsüzlük gibi belirtiler ile başlar ve hızla ilerler. Bu hastalıkta beyin ve omuriliğin yer aldığı merkezi sinir sistemi etkilenmez.
- Düşük ya da yüksek tansiyon,
- Kalp ritim bozuklukları,
- Konuşma bozukluğu,
- Yürüme güçlüğü, merdiven çıkamama hali,
- Yutkunma, çiğneme güçlüğü,
- İdrar yapmada veya tutmada güçlük,
- Solunum güçlüğü,
- Bacaklardan başlayarak vücudun üst kısmına yayılan kas güçsüzlüğü,
- Parmaklarda, ellerde, kollarda karıncalanma, uyuşukluk hissi,
- Görmede bulanıklık ya da çift görme,
- Kas güçsüzlüğü, vaka ilerlediğinde felçle sonuçlanabilir. Yüz kaslarında felç gelişebilir.
Gullain-Barre Sendromu Neden Olur?
Bu hastalığın ortaya çıkma sebebi henüz tam olarak bilinmemektedir. Nadir görülen ve bir tür sinir hastalığı olan Gullain-Barre Sendromu, sinir hücrelerinin vücudun kendi savunma mekanizması tarafından tahrip edilmesi sonucu oluşur. Omurilikteki nöronlar beyinden çıkan elektriksel aktivite ile uyarılır, uyarılan nöron omurilikten çıkarak bu sinyali kas liflerine ulaştırır. Bu iletim yeterli miktarda kas lifine ulaşırsa kasın kasılması sağlanır. Normalde enfeksiyonlara karşı savaşması gereken bağışıklık sistemi (immün sistem) hastanın kendi dokularına saldırır ve beyine sinyal gönderme yetisi kısıtlanır. Bunun sonucunda GBS oluşur.
Tetikleyici unsurlar arasında aşı, geçirdiğiniz bir ameliyat, üst solunum yolu enfeksiyonları, Koronavirüs enfeksiyonları, Zika virüs sayılabilir.
Her yaş grubunda rastlanabilir ancak 50 yaş ve üzeri kişilerde görülme sıklığı daha fazladır. Erkeklerde, kadınlara oranla daha sık rastlanır.
Gullain-Barre Sendromu Tedavisi
- Gullain-Barre Sendromu teşhisi konulduğu an tedaviye başlanması gerekir. Bilinen kesin bir tedavisi yoktur ancak bazı tedavi yöntemleriyle iyileşme süreci hızlandırılabilir ya da hastalığın şiddeti azaltılabilir. Hastaların çoğu yürüme yetisini tekrar kazanabilir hale gelmiştir. Fakat iyileşme sürecine geçilse bile uyuşma, yorgunluk, güçsüzlük gibi kalıcı hasarlar oluşabilir.
- Hastalığın durumuna göre yatarak ya da yoğun bakım ünitesinde tedavi edilen hastaların solunum,nabız ve tansiyonları izlenir. Hastalığın kötüleşmemesi ve muhtemel enfeksiyonların kişiye bulaşmasını önlemek için önlemler alınır. Solunum güçlüğü varsa suni solunum cihazı bağlanarak solunumu düzenlenir.
- Plazmaferez yöntemiyle hastanın vücudundaki kan alınarak özel bir filtreleme işleminden geçerek vücuda geri koyulur. Bu filtreleme işlemiyle kanda bulunan ve sinir dokularına zarar veren otoantikorlar temizlenir.
- İmmünoglobülin tedavisi ile donörlerden alınan sağlıklı antikorlar damar yolundan hastaya verilerek zararlı antikorların etkisinin azaltılması sağlanır. Bu tedavi yöntemleri bağışıklık sisteminin vücuda saldırısını azaltmak amacıyla kullanılır.
- Bunun yanında fizik tedavi yöntemleri ile özel bakım uygulanabilir. Bu tedavi yöntemleri hastane koşullarına, hastanın durumuna göre değişiklik gösterir. Hastanın bu hastalığa eşlik eden başka hastalıklarının olması da hastalığın seyrinde değişiklik gösterir.
Gullain-Barre sendromu hastalığını geçiren kişilerin çoğu 6 ayın ardından bağımsız olarak yürüyebilir.
Motor gücü büyük oranda iyileşme gösterir.
Bu hastalığı çocuklukta geçirmek, yetişkinlik ve yaşlılığa göre daha az hasar bırakma riski taşır.