Multipl Skleroz Hastalığı

Hayatımızı kötü etkileyebilecek hastalıklardan birisi olan Multipl Skleroz Hastalığını ve özelliklerini inceliyoruz.

Multipl Skleroz Hastalığı Nedir

Merkezi sinir sistemini etkileyen ve ataklarla kendini belli eden kronik bir sinir sistemi hastalığıdır Multipl Skleroz (MS) hastalığı. Vücudumuzun bağışıklık sistemini dışarıya karşı koruduğunda kendi hücrelerini de tanımaktadır. 

Fakat bilinmeyen bir sebeple sistem bozulduğunda, bağışıklık sistemi kendi hücrelerine ve özellikle sinir iletimini sağlamakta olan beyin ve omur ilikteki hücrelere karşı saldırı düzenler.

Beynin vücuda göndermiş olduğu  elektrik sinyalleri sayesinde hareket ve koordinasyon sağlanır. Sonucunda sinir hücrelerini koruyan ve görevlerini yerine getirmelerine yardımcı olan, sinir hücrelerinin etrafındaki örtü gibi kılıflara miyelin adı verilir. 

Bağışıklık sistemi miyelin kılıflarına saldırdığında (plak) adı verilen hasarlı bölgeler oluşur. Bunun sonucunda yürüme, konuşma, görme gibi eylemlerde bozulmalar olabilir, bu duruma ise Multipl Skleroz (MS) atakları denir.

Multipl Skleroz Hastalığı Nedenleri

Multipl Skleroz (MS) hastalığı özellikle 20-40 yaş aralığında görülmektedir ve bu hastalık çoğunlukla kadınlar üzerinde görülmektedir fakat bu farkın nedeni bilinmemektedir.

Multipl Skleroz'un oluşumunu etkileyen çevresel etkenler (iklim, yaşanan bölge vb.) ve geçirilmiş viral enfeksiyonların yanı sıra, genetik yatkınlık da önemli rol oynuyor. 

Ms Hastalığı, genetik ve çevresel nedenlerin bir araya gelmesi sonucunda da meydana gelebildiği bilinmektedir.

Multipl Skleroz Hastalığının Çeşitleri

Multipl Skleroz bu hastalık kişiden kişiye farklı şekilde seyreder. Hastaların hepsinde sinirler zarar görür ancak ortaya çıkan belirtiler farklı olabilmektedir.

Multipl Skleroz hastalığının dört tipi bulunmaktadır.

• Sekonder ilerleyici MS: Atak ve iyileşmeler ile giden MS hastalarının bir kısmında daha sonra ataklar azalır ya da görülmezken, örneğin yürüme güçlüğü ve konuşma ve denge bozukluğu ya da bilişsel engellilikte devamlı bir ilerleme olur.
• Atak ve iyileşmeler ile giden MS: Ataklar ile ortaya çıkar. Ataklar tam veya kısmen geri dönüşlüdür. MS’li hastaların çoğu başlangıçta atak ve iyileşmeler ile giden seyir gösterir. Atakların ne sıklıkta geleceğini tahmin etmek ise mümkün değildir. Ataklar bazen yılda birkaç kez, bazen 2-3 yılda bir, bazı hastalarda ise ancak yıllar sonra tekrar ortaya çıkabilir.
• Primer ilerleyici MS: Hastalık sinsi başlıyor ve yıllar içinde gittikçe artan engellilik ortaya çıkıyor. İlerleme hızı değişken olmakla birlikte genellikle yavaş seyirli oluyor. Bu gruptaki hastalar MS’li olguların daha az bir bölümünü oluşturuyor.
• Ataklarla ilerleyici MS: Başlangıçtan itibaren sinsi ve ilerleyici seyretmekle beraber arada ataklar da görülebiliyor.

Multipl Skleroz Hastalığı Ölümcül müdür?

Bu hastalık için tedavi yöntemleri bulunmamaktadır. Fakat uygulanabilir bazı yöntemler ile kişinin yaşam tarzında yapacağı değişiklikler ile birlikte atakları kontrol altına almak mümkündür. Multipl Skleroz (MS) ölümcül bir hastalık değildir.

Multipl Skleroz Hastalığının Belirtileri

• Yorgunluk
• Görmede bulanıklık
• Düşünme, bellek ya da konsantrasyonda zorluk yaşama
• Depresyon
• Mesane ve bağırsak problemleri
• Vücudun değişik bölgelerinde özellikle gövdede, yüzde, kollar ya da bacaklarda uyuşukluk, karıncalanma, güçsüzlük
• Denge ya da yürüme bozukluğu
• Dilde peltekleşme gibi konuşma bozuklukları
• Baş dönmesi

Ancak bu belirtiler kişide MS olduğu ve atak geçirdiği anlamına gelmiyor. Kişide daha önce olmayan bir nörolojik bulgunun varlığı, 24 saatten fazla sürmesi ve kötüleşmesi atak varlığına işaret eder. Bu durumda hekiminize başvurması gerekiyor.

Multipl Skleroz Hastalığının Tedavisi

MS’i tamamen durduracak kesin tedavi henüz olmasa da, bazı türlerinde erken tanı ve tedaviyle atakların sıklığı ile şiddeti de belirgin olarak azalıyor.

Günümüzde MS tedavisinde çok sayıda ilaç seçeneği bulunuyor. Hastanın atakları ve hastalığın şiddetine göre hangi ilaca başlayacağına karar veriliyor. Ataklar erken dönemde kontrol altına alındığında, bu atakların yaratacağı hasar da engellenmiş oluyor.

Ayrıca erken dönemde tedavi başlanan hastalarda başta zihinsel işlevler olmak üzere yürüme ve denge gibi merkezi sinir sistemi etkilenmesine bağlı olarak özürlülüğe neden olan bozuklukların da daha geç ya da daha az geliştiği görülüyor.

Bugün hem MS hastalığının daha kötüye gitmesine engel olacak, hem de alevlenmeleri yatıştıracak birçok ilaç tedavide kullanılıyor. Bununla birlikte, fizik tedavi gibi farklı rehabilitasyon türleri de kişinin ev ve iş hayatında yardımcı olabiliyor.