Kendini sürekli halsiz ve yorgun hissetme hali… Sebebini çoğu zaman hava değişimine ya da iş hayatının yoğunluğuna bağladığımız bu sorunlar aslında altta yatan kansızlığın habercisi olabiliyor. Kansızlık sorununun ise asla ihmal edilmemesi gerekiyor. Çünkü bu tablo bazen ciddi hastalıkların habercisi olabiliyor!
Kansızlık, özellikle kadınların en önemli sağlık sorunlarının başında geliyor. En önemli belirtileri arasında halsizlik ve yorgunluk olan kansızlık, zaman zaman çok ciddi hastalıkların da ön göstergesi olabiliyor. Uzmanı Dr. Türker Kundak, kansızlığın asla ihmal edilmemesi gerektiğine dikkat çekerek, "Çünkü kansızlık kimi zaman ilaç tedavisine bile gerek olmayan nedenlerden kaynaklanırken, kimi zaman ise
erkeklerde mide, bağırsak ve prostat kanserleri ile kadınlarda rahim ve rahim ağzı kanserlerinin bile belirtisi olarak karşımıza çıkabiliyor."
Kansızlığın en sık nedenleri; Demir, B12 vitamini ve folik asit eksikliği
Halsizlik şikayeti yaşayan bir kişinin mutlaka bu durumu önemsemesi ve uzman bir hekime muayene olması gerekiyor. Yapılan ön tetkiklerde kansızlığın sebebi ortaya çıkartılıyor ve bu doğrultuda bir tedavi uygulanıyor. Ülkemizde ve tüm dünyada kansızlığın en sık nedenlerinin başında demir, B12 vitamini ve folik asit eksikliği geliyor.
Demir Eksikliğinin Altında Yatan 10 Neden
- Gebelik, emzirme, büyüme-gelişme gibi ihtiyacın arttığı dönemler,
- Düzensiz adet kanamaları,
- Mide bağırsak sisteminin ülser, gastrit, kolit, hemoroit, polip ve kanser türü hastalıkları
- Bağırsak parazitleri,
- Aspirin veya benzeri ilaç kullanımı
- İdrar yolları ve akciğer hastalıkları
- Bazı kan kanseri türleri
- Vejetaryen tipi beslenme
- Çay ve çok fazla tahıl tüketimi
- Buz, kil ve toprak yeme alışkanlıkları
Demir Eksikliğinde Ortaya Çıkan Sorunlar
- Saçlarda dökülme, kırılma ve matlaşma,
- Tırnaklarda incelme,
- Dilde ağrı, acı ve tat kaybı,
- Halsizlik yorgunluk.
- Eksikliğin uzun sürmesine bağlı kalp, akciğer, karaciğer- dalak büyümesi, kas-iskelet sistemi hastalıkları ve merkezi sinir sistemi bozuklukları.
Demir eksikliği olan bir kişide mutlaka bu soruna sebep olan durumun saptanması gerekiyor. Çünkü nadir de olsa kanser gibi bazı önemli hastalıkların ilk göstergelerinden biri demir eksikliği olabiliyor. Gerekli durumlarda endoskopi, bilgisayarlı tomografi gibi ayrıntılı incelemelerin yapılması ve sonuca göre tedavi uygulanması gerekebiliyor.
Et, balık ve süt ürünlerinden uzak beslenmenin sonucu; B 12 Eksikliği
Kansızlığın bir diğer nedeni ise B 12 eksikliği. B 12 eksikliği sık karşılaşılan bir durum olmasına rağmen bazı durumlarda bu vitamin eksikliğine bağlı kansızlık da oluşabiliyor. Et, balık, süt, süt ürünleri ve yumurtanın az tüketilmesi B12 eksikliğinin en önemli sebepleri arasında yer alıyor. Ayrıca vücutta yetersiz emilimin olması da B12 eksikliğine zemin hazırlıyor. Vejetaryenler, hamileler ve mide bağırsak sisteminde emilim sorunu olan kişilerde bu soruna sıklıkla rastlanabiliyor.
B12 Eksikliği Mide Kanserine Bile Neden Olabiliyor
Ayrıca B12 vitamini eksikliği zaman zaman bağırsaklarda aşırı bakteri çoğalması, pankreas hastalıkları ve bazı kanser hastalarında karşımıza çıkabiliyor. Bunun yanı sıra mide- bağırsak sistemine ait B 12 eksikliği mide yüzeyindeki hücrelerin ve bazı taşıyıcı moleküllerin atrofik gastrit -çölyak hastalığı gibi bazı önemli hastalıkların sonucunda oluşabiliyor. Bu eksikliğin bir kısmı da bir çeşit mide- bağırsak kanseri ile ilişkili olabiliyor. B12 vitamini eksikliği görülen bir kişide tüm bu sorunlar göz önünde bulundurularak detaylı inceleme yapılması gerekiyor.
B12 eksikliğinin 8 belirtisi
- Halsizlik ve yorgunluk,
- El ve ayaklarda güç kaybı ve uyuşmalar,
- Dengesizlik
- İdrar tutamama,
- İştahsızlık
- Duygu, durum bozuklukları
- Dilde yanma ve tat kaybı
- Eksikliğin uzun sürmesine bağlı kalp damar hastalıkları
Folik Asit Eksikliği Depresyona Neden Olabiliyor
Yetişkinlerin günde 400 mikrogram folik asit gereksinimi bulunuyor. Gebelik ve emzirme döneminde ise bu gereksinim 800 mcgye kadar çıkabiliyor. Folik asitin az olması durumunda anemi ortaya çıkıyor. Folik asit eksikliğinin olduğu durumlarda kişide uyuşukluk, yorgunluk, nefes darlığı, deride ve mukozada solgunluk gibi belirtiler yaşanıyor. Ağız kenarlarındaki çatlakların folik asit yetersizliğinden ileri geldiği bilinirse de bu durum, demir, B2 ya da B6 yetersizliğinden de olabiliyor. Folik asit eksikliğinde dil kızarıyor, pürtükleri kayboluyor ve ağrı yaşanıyor. Hafif eksikliklerde kişide depresyon görülebiliyor. Daha ağır eksikliklerde ise sinirler hasara uğruyor ve ciddi psikolojik sorunlar yaşanabiliyor.
Folik Asit En Çok Hangi Besinlerde Bulunuyor
Folik asit en fazla yapraklı yeşil sebzeler, bira mayası, karaciğer, böbrek, yumurta, zarı alınmamış tahıllar, ceviz, badem, fındık, fıstık, mercimek, ıspanak, yonca, mavi-yeşil alg (yosun), maydanoz, nane, kuru fasulye (baklagiller) ve tohumlu gıdalarda bulunuyor. Ayrıca keçi sütü de bu vitamin bakımından fakir olup, bu sütle beslenen çocuklara da folik asit takviyesi yapılması gerekiyor. Unutulmaması gereken önemli bir ayrıntı da folik asit vücutta depolanmıyor. Bu nedenle de her gün alınması gerekiyor.
Sigara ve Alkol Kullananlarda İhtiyaç Artıyor
Sağlıklı beslenenlerde ancak yaşanan bir sindirim bozukluğu ya da hamilelik döneminde folik asit eksikliği yaşanabiliyor. Bira, şarap, rakı gibi alkollü içecekleri içenlerde ve sigara kullananlarda da bu vitamin eksikliği oldukça sık görülüyor. Ayrıca sigara ile folik asit arasında ilginç bir bağlantı bulunuyor. Sigara ve alkol kullanan kişilerde görülen folik asit eksikliği akciğer kanserinin oluşumunda rol oynayabiliyor.