Gece uykusundan mahrum kalmak veya yatak odasında uyurken ışık olması vücut iç saatini bozuyor. Hormon salgılanması, genlerin tamiri, sinir sistemi faaliyetlerinin düzenlenmesinde vücut iç saatinin çok önemli rolleri var. Yeterli süre ve yeteri kadar karanlıkta uyumamadan etkilenen hormonların başında melatonin geliyor. “Karanlıklar hormonu” adıyla da bilinen bu hormon beyinde epifiz adı verilen bir bezden salgılanıyor.
Melatonin kansere karşı vücudu koruyan çok etkili bir antioksidandır. Melatonin, östrojen salgılanmasını da azalttığı için gece uyumayan kadınlarda östrojen artması meme kanseri riskini de artırır. Kör kadınlarda meme kanseri riskinin yüzde 50 daha az olması bunlarda melatoninin fazla olmasıyla ilişkilendiriliyor. Fareler üzerinde gerçekleştirilen bir deneyde melatoninin meme kanserini önleyebileceği gösterildi. Yatak odasında televizyon, bilgisayar, cep telefonu gibi elektrikli aletler sadece uyku düzenini bozmakla kalmıyor melatonin salgısını da azaltıyor.
Fakir ülke kadınlarında meme kanserinin daha az görülmesi elektriğin bulunmaması veya Batılı toplumlar kadar yaygın kullanılmamasıyla ilişkilendiriliyor. Meme kanserine gece vardiyasında çalışan kadınlarda daha sık rastlanması da daha fazla ışığa maruz kalınmasına bağlanıyor.
Kortizol de Önemli
Salgılanması vücut saati ile ilişkili bir hormon da böbrek üstü bezlerinde salgılanan kortizoldür. Kandaki kortizol uyuduktan saatler sonra yükselmeye başlar ve sabah erken en yüksek seviyededir. Kortizol gün boyu azalır ve akşam en düşük seviyeye iner. Kortizol strese cevap olarak kana verilir, bağışıklık sisteminin düzenlenmesinde ve kanserli hücrelerle savaşta önemli rolü vardır. Kortizol de melatonin gibi östrojen salgısını azaltarak meme kanserini önlüyor. Uykusuzluğun kortizol sentezini azaltarak kanser riskini artırabileceği gösterilmiştir.