Malign Melanom

Belirti ve Bulgular

Mevcut bir benin görünümündeki değişiklikler (ebat, renk, kanama, ülserleşme gibi); kenarları düzensiz, asimetrik, farklı renkte ve gittikçe büyüyen yeni bir ben gelişimi; keskin sınırlı, elmas şeklinde koyu kahve veya siyah renkli (nodüller melanom) olabileceği gibi beyaz, kırmızı, mor bir kitle (amelanotik melanom) şeklinde de olabilir.

Laboratuvar Bulguları

Patolojik tanı için biyopsi, karaciğer tutulumunun olup olmadığının saptanması için karaciğer fonksiyon testleri, akciğer tutulumunun araştırılması için akciğer filmi ve şüpheli diğer yerler için diğer tetkikler (lenf nodu biyopsisi, bilgisayarlı tomografi gibi).

Hastalık

Malign melanom, cilt kanserleri arasında en nadir görüleni olmakla birlikte, en tehlikelisidir. Sıklıkla ciltte görülmekle birlikte, bazen ağız içinde, makatta, vajende, beyin zarlarında, göz kapağının iç yüzeyinde ve retinada (göz) da ortaya çıkabilir. Her yaşta görülebilmekle birlikte, en sık 40-60 yaşları arasında görülür. Kadınlarda belden aşağıda, erkeklerde belden yukarıda ve her iki cinste de kollarda görülme sıklığı artmaktadır. Bunun en önemli nedeni olarak güneşte uzun süre kalma gösterilmektedir. 

Melanom, derideki melanosit adı verilen hücrelerden köken alır. Melanositler deriye rengini veren melanin maddesini üretirler. Sarışınlarda melanom daha sık görülmekle birlikte, hiç kimse bu hastalığa karşı dayanıklı değildir. Örneğin zencilerde daha çok avuç içinde, ayak tabanında ve tırnak altlarında meydana gelir. 

Tedavi açısından; malign melanomun derin tabakalara ulaşmadan saptanması ve kitlenin derinliği son derece önemlidir. Erken tanı sırasında normal benlerden ve displastik benlerden ayrılması gerekir, ikincisi için biyopsi gereklidir. Şüphelenildiğinde derhal doktora müracaat edilmelidir, çünkü bu kanser, mevcut kanserler arasında en çok yayılanlardan birisidir.

Korunma

Melanom da diğer deri kanserleri gibi güneşe maruz kalma ile ilgilidir. Genelde 20 yaş öncesinde sık sık şiddetli şekilde güneş yanığı oluşanlarda gözlenir. Özellikle öğlen vakitlerinde güneşten korunmak gerekir. Bronzlaşma merkezlerinden uzak durun, ayda bir cildinizi kontrol edin, yeni ben oluşumlarını takip edin, yukarıda belirtilen değişiklikleri görüyorsanız doktorunuza müracaat edin.

Tedavi

Malign melanom yayılmamışsa cerrahi olarak alınabilir, eğer yayılımdan şüpheleniliyorsa yakınındaki lenf nodlarının da alınması gerekebilir. Yayılım olan hastalarda ilaç tedavisi ve immünoterapi uygulanabilir.

Hastalığın seyri

Erken tanınan olgular genelde başarılı bir şekilde tedavi edilir. Hastalığın sonucu, çıkarılan kitlenin kalınlığı ile yakın ilişkilidir (örneğin; kalınlığı 0.76mm’nin altındaki kanserlerde 5 yıllık yaşama yüzdesi %95’in üzerinde iken, kalınlığı 4mm ve üzerindeki kitlelerde 5 yıllık yaşama yüzdesi yaklaşık %50’dir). Ancak kitlenin kalınlığının yanı sıra; kanserin yeri, büyüme hızı, vücudun verdiği (lenfosittik) cevap ve yukarıda da belirtildiği gibi erken tanı yaşam süresini etkileyen faktörlerdendir.