Toplumlarda Kanser Kümeleşmeleri

Zamanla kanserin belli gruplarda veya belli coğrafik yerleşim birimlerinde daha sık ortaya çıktığı görülmüştür. Bu türden kanser kümeleşmeleri çevredeki bazı faktörlerin bu tür bir olaydan sorumlu olduğunu düşündürmektedir.

Asbeste maruz kalan sanayi işçileri arasında özel bir akciğer tümörü olan "mezotelioma"nın ortaya çıkması bunun iyi bir örneğidir. Bu tümör asbeste maruz kalan ve aynı zamanda sigara içen kişilerde çok daha fazla görülmektedir.

Diğer bir örnek, Japonların bu türden bir tümöre karşı hassasiyete açıklayabilmek için kesin olarak belirlenmiş bir çevre faktörü olmamasına rağmen, Japonya da mide kanserinin çok fazla görülmesidir. Bazen kamu sağlığı tesisleri tarafından toplanan bilgiler belli bir toplulukta herhangi bir hastalığın arttığını gösterecektir. Daha sonra açıklama yapmak üzere bir araştırma başlatılır. Bu türden kümeleşmeler genellikle şans (talih) kanunu ile açıklanır.

Şans kanununun matematiksel açıklaması bize aynı yaş ve aynı geçmişe sahip insan grupları veya toplulukların çoğunun muhtelif hastalıklarla aynı sıklıkta karşılaşacağını söylemekle kalmaz, aynı zamanda belli insan gruplarında zaman zaman bir hastalık veya bir başka hastalıkta belli bir yoğunlaşma olacağını da söyler. Bu istatistiksel olgu bir kâğıt oyunu ile karşılaştırabilir. Genellikle dört oyuncu arasında dağıtılmış olsa bile eldeki kartlar adil olacaktır. Matematikçiler böylesi bir şeyin elde edilmesi için kesin ihtimal oranlarını hesaplayabilirler.

Çevresel faktörler nedeni ile ortaya çıkan kanserleri istatistiksel olarak ortaya çıkanlardan ayırmak gerekir. Bugün laboratuvar hayvanları üzerinde kansere neden olduğu görülen maddelere maruz kalma olayına gerekli dikkatin gösterilmesi gerekmektedir. Ancak bir toplumda var olduğu bilinen toksik (zehirli) maddelere maruz kalma nedeniyle kanser kümeleşmelerinin ortaya çıktığı şeklindeki bilimsel ispatın, bu maddeye hiç maruz kalmayan veya az maruz kalan kişilerle, bu maddeye maruz kalan insan gruplarının dikkatli ve istatistiksel karşılaştırmasına dayanması gerektiği unutulmamalıdır.