Günlük hayatta eklem ağrılarından hayatlarının herhangi bir döneminde yakınmayan yok gibidir. Ancak ağrıya neden olabilecek problemlerin romatizmal hastalıklara göre dağılımı farklılık gösterebiliyor. Örneğin yumuşak doku romatizması toplumda yüzde 5 oranında görülürken, Romatoid Artrit hastalığı 10 bin kişiden 30’unda, Sistemik Lupus Eritematozus hastalığı ise toplumda her 100 bin kişiden 40-50’sinde ortaya çıkıyor.
Bu hastalıklar her 9 kadına karşılık bir erkekte görüldüğünden bu hastalıklara özel bir kadın hakimiyetinden söz etmenin mümkün olduğunu ifade eden İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ahmet Uslu,“Eklem şikayetleri her yaş grubunda görülebilmekle beraber kadınlarda erkeklere nazaran daha yüksek bir oranda görülüyor. Bunda fazla kilolar, hareketsiz bir yaşam sürdürmek ve hormon kaynaklı nedenler etkili oluyor” diyor.
Dr. Ahmet Uslu, Eklem Ağrılarını Tetikleyen Başlıca 8 Nedeni Şöyle Sıralıyor
- Soğuk hava.
- Proteinden zengin beslenme.
- Bilinçsiz egzersiz yapma.
- Eklemleri zorlayıcı hareketler yapma ve ağır kaldırma.
- Düşme ve çarpma.
- Kontrolsüz ve bilinçsiz ilaç seçimi.
- Düzensiz beslenme ve uyku düzeni bozukluğu.
- Depresyon.
Birbirine Karışan İki Hastalık
Halk arasında eklemlerde ağrıya neden olan her ağrı romatizma, iltihaplı ve iltihapsız romatizma, yumuşak doku romatizması, omurga romatizması gibi isimlerle anılıyor. Oysa ‘Artroz’ ve ‘Artrit’ birbirinden farklı iki hastalık. Bu hastalıkların farkını anlatan Dr. Ahmet Uslu, şu bilgileri veriyor:
Artroz: Eklem kıkırdaklarındaki harabiyete bağlı olarak çoğu zaman yaşlılık, travma, zorlama gibi nedenlerle oluşuyor.
Artrit: Yani iltihaplı romatizma ise metabolizma bozuklukları, bağışıklık sisteminden kaynaklanan nedenler gelişiyor.
Kışın Daha Çok Görülüyor
Eklem ağrılarıyla ilgili olarak bu iki hastalığın karıştırılmasının dışında, hastalığın genetik olup olmadığı, en çok hangi mevsimde görüldüğü de çok merak ediliyor. Eklem ağrılarının kış aylarında daha sık görüldüğünü belirten Dr. Ahmet Uslu, “Sebebi çok net olmamakla beraber soğuğa bağlı damarlarda oluşan spazm dokulara daha az kan ve dolayısı ile oksijen gitmesine neden oluyor. Soğuk günlerdeki hava basıncı değişiklikleri de eklemlerde ağrılara neden olabilir” diyor.
Genetik Yatkınlık Var
Romatizmal hastalıklara bağlı eklem ağrılarının görülmesinde genetik yatkınlık bulunduğunu ve bu durumda romatizmal hastalıkların görülebilme ihtimalinin arttığını ifade eden Dr. Ahmet Uslu, şu bilgileri veriyor:
“Örneğin en sık görülen romatizmal hastalıklardan olan romatoid artrit hastası bir bireyin, akrabalarında bu hastalığın görülme sıklığı yüzde 1-2 oranında iken, aynı yumurta ikizlerinde, ikizlerden birinde romatizma varsa diğerinde romatizma gelişme ihtimalinin yüzde 15-20 düzeyinde oluyor”. Eklem ağrılarının çok da, sık kullanılan eklemlerde görüldüğüne değinen Dr. Ahmet Uslu, romatizmal kaynaklı ağrılarda tutulan eklemin yeri, sayısı, ağrının süresi gibi bulguların romatizmal hastalıkla ilgili ipuçları vererek, tanı açısından yol gösterici olduğunu belirtiyor. Örneğin Gut atağına bağlı eklem ağrısı çoğunlukla sadece ayak başparmağını tutabilirken romatoid artrit hastalığında, ağrılar el, el bileği ve el parmak eklemlerini de etkiliyor. Ya da bel ağrısı ve sabah tutukluğu tarif ediyorsa ankliozan spondilit hastası olabiliyor.
Tedavisi Nasıl Yapılıyor?
Eklem ağrısının tedavisinin hastalığın nedenine göre değişeceğini belirten Dr. Ahmet Uslu, şu bilgileri veriyor:
- Travmaya bağlı bir ağrıysa akut dönemde soğuk uygulama lokal ya da sistemik ağrı kesiciler faydalı olabiliyor.
- Hastada yumuşak doku romatizması varsa sıcak kompres ve kas gevşeticiler işe yarayabiliyor.
- Romatizmal ağrılar ve eklem kireçlenmesi için fizik tedavi uygulamaları, sıcak su ve kaplıcalar faydalı olabiliyor.
- Her romatizmal hastalık için kullanılacak ilaç ve ilaç grupları farklılık gösterebiliyor. Kimi zaman bunda hasta tercihi ya da hasta uyumu gibi faktörler rol oynadığı gibi, diğer sistemik hastalıkları ile ilişkili olarak ilaç tercihleri farklılaşılabiliyor.
- Romatizmal hastalıklarda kalıcı eklem harabiyeti olmaması için mutlaka tıbbi destek almak gerekiyor.
- Eklem fonksiyonlarının korunabilmesi için düzenli egzersiz yapmak çok önemli.
- Beslenmeye ve dinlenmeye önem vererek kilo kontrolü sağlamak gerekiyor.
- Eğer kişide gut hastalığı varsa aşırı protein tüketiminden, fibromiyalji varsa uykusuzluktan uzak kalınması hastalığın yarattığı şikayetleri büyük ölçüde azaltıyor.
- Kireçlenmeye bağlı eklem ağrıları varsa kıkırdak yapımını uyaran kondroitin sülfat takviyesi kısmi bir çözüm yaratsa da, kilo verilmediği sürece eklemlerin kişiyi uzun süre ağrısız şekilde taşıması mümkün olamıyor.