İnsan vücudu, adeta bir biyolojik mucize olarak nitelendiriliyor. Hastalıklara karşı savaşma, doğum, sindirim, kan dolaşımı gibi her biri kendi içinde bağımsız ama aynı zamanda birbirine sıkı sıkıya bağlı olayların her gün sayısız kez gerçekleştiği vücudumuzda iskelet sistemi de ayrı bir mühendislik harikası.
Yürüme, koşma, zıplama, atlama, denge sağlama gibi haratetleri yapabilmemizi sağlayan iskelet sistemimiz, hareket etmemize yardımcı olan kaslarla sarılıdır. Parmağımızı oynatmaktan iç organlarımızın çalışmasına kadar pek çok alanda görev yapan kasların bir kısmı istemsiz olarak çalışır.
Özellikle yoğun egzersizlerden sonra veya dinlenme durumunda yaşanan, bir ya da birden fazla kas demetinde görülen ve bazen 10 dakikaya varan kasılmalara kramp adı verilir.
Kramplar, genellikle aniden başlarlar ve acı verirler. Kramp meydana gelen organ da gergin ve dokunmaya karşı duyarlı hale gelir. Şeker, böbrek, kalp damar hastalıkları ve hamilelik gibi nedenlerden dolayı da kramp yaşanabilir. Uzmanlar, böbrek tedavisi gören hastalarda, kandaki kalsiyum miktarının azalmasından dolayı daha şiddetli kramplara rastlandığını söylemektedir.
Yetişkinlerde Daha Sık Görülüyor
Kramplar genellikle yetişkinlerde görülüyor olsa da, bazı durumlarda çocuklarda da rastlanabilir. Özellikle bulantı ve kusma gibi rahatsızlıklarda, aşırı sıcakta, kalsiyum eksikliğinde, su kaybı ile doğru orantılı kramplar görülebilir.
Kramplarda minerallerin önemi büyüktür. Magnezyum, potasyum ve kalsiyum gibi minerallerin eksikliği krampların oluşması için uygun zemini hazırlar.
Gebelik dönemlerinde de kramplara sıklıkla rastlanır. Özellikle gebeliğin ilerleyen dönemlerinde, bebeğin hızlı gelişme göstermesi sonucu toplardamar üzerindeki baskının artması, dolaşım problemlerine sebep olur. Ayrıca eksik kalsiyum alımı da hamilelikte kramplara neden olabilir. Bebekler anne karnında geçirdikleri son aylarında kalsiyuma daha fazla ihtiyaç duydukları ve annenin bu ihtiyaca yeterince cevap verememesi, gebelik kramplarını artırır.
Kramplar Tehlikeli Olabilir
Özellikle yüzerken meydana gelen bacak krampları, kişinin hareketlerini bir anda kısıtladığı ve kişiyi kısa bir süre içinde yorduğu için boğulmalara neden olabilir. Böyle bir durumda eğer deniz ya da havuzdaysanız, sakin olup, karaya veya kıyıya doğru sırt üstü, kendinizi yormadan yüzün. Eğer yine suyun içinde, yanınızdaki biri kramp geçiriyorsa, suyun içindeyken kramp giren bölgeyi ovabilir veya hafif vuruşlarla rahatlatmaya çalışabilirsiniz.
Karaya çıktıktan sonra kramp giren kişiyi düz bir zemine yatırın. Bir elinizle kramp girmiş ayağı, diğer elinizle de hastanın baldırını sıkıca kavrayın. Kramp giren ayağı yavaşça eski haline getirmeye çalışırken baldırına da hafifçe baskı uygulayın. Bir süre bu pozisyonda durduktan sonra hastanın ayağını ileri ve geriye yavaşça hareket ettirerek krampın azalmasına yardımcı olabilirsiniz.
Eğer kramp geçiren kişi sizseniz ve çevrenizde yardımcı olabilecek kimse yoksa, ayağa kalkıp ellerinizi sert bir yere dayayın. Kramp giren bacağınızı bükmeden geriye doğru kaldırabildiğiniz kadar kaldırın. Bir süre bacağınızı bu şekilde hareket ettirin. Diğer bacağınız ile de yaylanma hareketi yaparak kramp girmiş bacağınızı rahatlatmaya çalışın.
Nasıl Engellenebilir
Günün her anında karşı karşıya kalınabilecek olan krampları engellemek için, aşırı sıcak aylarda ve özellikle öğle saatlerinde su, ayran, meyve suyu gibi sıvıları bol bol tüketmelisiniz. Çünkü yaz mevsiminde insan vücudu normalden daha hızlı sıvı kaybeder. Alkollü içecekler ise kramp girme riskini artırır. Bu yüzden alkollüyken denize veya havuza girmemeye özen gösterin.