Ağrıyan topuklar, sandığınızdan çok daha can sıkıcı olabilir. Eğer ayaklarınız rahat değilse, yaptığınız hiçbir işte tam performans göstermezsiniz. Yapılan bir araştırmaya göre Amerika'da yaşayan insanların yaklaşık yüzde 40'ı, her yıl topuk ağrısı ve benzer şikayetlerle ayak sağlığı merkezlerine başvuruyor. Bu oldukça ciddi bir rakam. Winston-Salem'de (ABD) bulunan Wake Forest Baptist Medical Center'da görev yapan Ayak Sağlığı Uzmanı Christina Long; yanlış ayakkabı seçimi, ısrar edilen hatalı basma pozisyonları ve ilerleyen yaş gibi faktörlerin ayak ve topuk problemlerine yol açtığını ifade ediyor. Topuk ağrısı, dünya genelinde oldukça yaygın bir şikayet. Her yıl yaklaşık 2 milyon kişinin bir kez olsun topuk ağrısı yaşadığı biliniyor. Topuk ağrıları sebep ve sonuç bakımından oldukça çeşitlidir.
Plantar Fasiit
Plantar fasya, topuk kemiğini ayak parmaklarına bağlayan dokudur. Çeşitli sebeplere bağlı olarak bu dokuda meydana gelen mikropsuz iltihaplanma, plantar fasiit gelişmesine sebep olur. Bazı durumlarda ilgili bölgede çıkıntı oluşabildiğinden topuk dikeniyle karıştırılır ancak farklı bir durumdur. Bilinen en önemli sebebi, ayak kemerini destekleyen bağ dokusunun gerilmesidir. Yaşlılarda, atletlerde, askerlerde ve sürekli ayakta duran gençlerde sıklıkla görülür. İçe basma ve ayak tabanındaki duruş problemleri, yüksek topuklu ayakkabı giymek de bu hastalığın sebepleri arasında sayılabilir. Özellikle sabah yataktan kalkar kalkmaz atılan ilk adımda şiddetli ağrı ile ortaya çıkmaya başlar. İlaç ve fizik tedavi egzersizleri, kullanılan yöntemler arasında yer alır ancak mutlaka bir ayak sağlığı uzmanına baş vurmak gerekir. Ağrı hissettiğinizde ayağınızın tabanına buz kompresi uygulamak, ağrının şiddetini hafiflettiği gibi tedavi edilmesine de yardımcı olur.
Yağ Yastığı Atrofisi
Genellikle yaşa bağlı olarak gelişen ve ciddi ağrı veren bu hastalık, ayak tabanında bulunan yağ dokusunun zamanla incelmeye başlamasıyla ortaya çıkar. Yapılan araştırmalar, ortalama ömre sahip bir kişinin hayatı boyunca yaklaşık 160 bin km'lik bir yolu kat edecek kadar adım attığını gösteriyor. Yedeği bulunmayan bir organ için ciddi bir baskı ve yorgunluk anlamına gelen bu durum, zamanla ayak tabanında bulunan yağ dokusunun incelmesinin en önemli sebeplerinden biridir. Yürümeyi zorlaştıran ağrılarla ortaya çıkan bu hastalığı yaşayanlar, devamlı sert çakıl taşları üzerinde yürüyormuş gibi hissettiklerini ifade ediyorlar. Maalesef kesin bir tedavisi ve geri dönüşü olmayan yağ yastığı atrofisi, taban pedleri ve ayakkabı destekleri ile hafifletilebiliyor. Soğuk kompres uygulamasının da ağrı ve zonklamayı hafiflettiği bilinen yöntemler arasında yer alıyor.
Aşil Tendonu İltihabı
Aşil tendonu, topuk kemiği ve baldırı birleştiren ve bedenimizde bulunan en büyük tendondur. Aşırı egzersiz ve uzun yürüyüşler, aşil tendonunda iltihaplanmaya sebep olabilir. Bu iltihaplanma, ayak topuğuna yansıyan baldır ağrısına sebep olur. Ani ve ağır egzersizler, yetersiz ısınmanın ardından yapılan spor, sürekli yüksek topuklu ayakkabı giymek, uzun süre yokuş yukarı yürümek ve koşmak, aşil tendonunda hasara sebep olan davranışların başında gelir. Aşil tendonu ağrısı ile karşılaşıldığında, bir uzmana başvurmak gerekir. Ağrının başlamasıyla doktora gitmek arasında geçen sürede, ayak üzerindeki baskıyı kaldırmak çok önemlidir. İlaç tedavisi ve uygun egzersizler, iyileşme sürecinde kullanılan yöntemler arasında yer alır. Aşil tendonunda yırtılma meydana gelmişse ameliyat da tedavi alternatiflerinden biri olabilir.
Kireçlenme
Eklem iltihabına sebep olan kireçlenme, ayaklarınızı da etkileyebilir. Yapılan araştırmalar düz tabanlı kişilerin yüksek riskli olduklarını gösteriyor. sürekli içe basma, ilgili eklemlerin zorlanmasına ve incinmesine sebep olur. Zorlanma sonucu gelişen iltihaplanmanın kronik hal alması, kireçlenme riskini arttıran en önemli şeylerden biridir. Bu durum genelde ayağın ortasında bulunan kemikleri etkilese de topuk kemiğini etkilediği de bilinir. Şikayet geliştiğinde, uzman bir hekime baş vurmanız gerekir çünkü bilinen en etkili tedavi yöntemi ilaç tedavisidir.
Yanlış Ayakkabı Seçimi
Milimetrik ölçülerde dahi olsa küçük ayakkabı giymek, ciddi problemlere neden olabilir. Özellikle gelişme çağındaki çocuklar, ayakkabılarını eskitemeden değiştirmek zorunda kalırlar. Daha yeni diye, küçülen ayakkabıyı giymekte ısrar etmeyin! Aynı şekilde ayağınıza büyük gelen ayakkabı giymek de topuk yaralanmalarına sebep olur. Topuğunuz ve ayakkabınız arasında sürtünmeye sebep olacak kadar boşluk varsa, topuğunuz kolayca su toplayabilir. Eğer uzun yürüyüşler yapıyorsanız spor ayakkabılarınızı altı-dokuz ayada bir yenilemelisiniz. Yapılan araştırmalar, aynı ayakkabı ile haftada 16 km yürüyorsanız 9-12 ayda bir, bunun iki katı yol kat ediyorsanız dört-altı ayda bir yeni bir spor ayakkabı almanız gerektiğini söylüyor! Yüksek topuklu ayakkabı giymek, en sık yapılan yanlışlardan biridir. Ancak çok düz tabanlı ayakkabı giymek de en az yüksek topuklu ayakkabı giymek kadar zararlıdır. Ayağınızın formunu ve konforunuzu bozmadan, hafif topuklu bir ayakkabı tercih etmelisiniz. Bilinen fiziksel bozukluklarınız varsa mutlaka uzman bir hekim tarafından tavsiye edilen ölçülere uygun özel yapım ayakkabılar tercih etmeniz gerekir.