İri bir bebeğin normal vajinal yolla doğumundan sonra vajinanın geniş kalması olağandır. Doğum sırasında aşırı gerilen pelvis taban kaslarının gevşemesi buna neden olur. Doğum sayısı arttıkça bu kasların tonusu daha da azalacak ve vajina genişliği ve sarkması artacaktır. Vajinada bolluk ve deformasyon olması, cinsel ilişki sırasında eşlerde gerginlik yaratmakla kalmaz, haz alma duygusunu etkileyerek eşlerin orgazm olmasını geciktirir. Kegel egzersizleri olarak adlandırılan pelvik taban kaslarının egzersizleri düzenli bir şekilde yapılacak olursa üretra, vajina ve anüs çevresindeki kasların tonusu yeniden restore edilecektir.
İdrarı başlatan ve idrar yaparken kasıldığı zaman idrar akışını aniden durdurabilen kaslar Kegel egzersizi sırasında çalıştırılması gereken kaslardır. Fakat bu işlem idrar yaparken yapılmamalıdır, enfeksiyona neden olabilir. Normalde istirahat ederken bu kaslar çalıştırılabilir. Perine kaslarını günde üç defa, her defasında en az 15-20 kez tekrarlayarak 3-5 saniye kasılı tutacak şekilde bu egzersizler yapılmalıdır. Kegel egzersizleri yalnızca pelvik kasları güçlendirmekle kalmaz aynı zamanda idrar kaçırmaya da engel olur.
Doğumdan ortalama altı hafta sonra cinsel ilişki başlayabilir. Doğumdan sonra vajinanın deforme olması (yırtılarak genişlemesi) durumunda ise yalnız Kegel egzersizleri ile bu durumun düzelmesi olanaksızdır. Bu durum ancak Vajinoplasti ya da perine onarımı adı verilen operasyonlar ile düzeltilebilir. Bu operasyonlar muayenehane ya da hastane ortamında lokal ya da genel anestezi altında gerçekleştirilebilir. Normal vajinal doğum sırasında eğer epizyotomi adı verilen kesi yapılmazsa vajina istenmeyen çeşitli bölgelerden yırtılır. Doğumdan sonra bu yırtık bölgelerin tamiri yapılsa bile bir takım sorunlar ortaya çıkabilir. Oysa doğum sırasında epizyotomi yapılırsa bu bölgedeki dokular daha uygun bir şekilde dikilerek vajina mümkün olduğu kadar normal anatomik yapısına tekrar kavuşturulur. Böylece ilerde cinsel ilişkide sorun çıkması önlenmiş olur.
Doğum Sonu Yırtıklarının ve Dikiş İzlerinin Onarımı (Perinoplasti Operasyonu)
Aslında doğum esnasında vajina yapısında oluşan değişiklikler, vajinal dokuların gerilmesine bağlı cinsel fonksiyon bozukluğuna neden olmanın yanısıra, idrar tutamama, dışkılamada güçlük, tekrarlayan genital yol enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları ve giderek rahim sarkmasına da neden olabilir. Perinoplasti operasyonu, doğumdan sonra vajinal deformasyon durumunda yapılan operasyondur. Vajina girişi ve anüs arasındaki alana perine adı verilir. Bu bölge normal doğum yaparken en çok yırtılan ya da doğum sırasında doğumu kolaylaştırmak için kesilen (episyotomi) bölgedir. Bu bölgenin doğum sırasında yırtılıp dikiş atılmadığında ya da doğumda dikişler enfekte olup açıldığında şekli bozulur, derisi sarkar ve karmaşık, gevşek, can sıkıcı, geniş bir hal alır. Bu bölgeyi toparlamak, daha sıkı bir görüntü vermek için, burada yer alan kaslar tekrar bir araya getirilerek perine yeniden oluşturulur. Bu işleme perinoplasti operasyonu (perineorrhaphy) adı verilir.
Perinoplasti operasyonu çoğu zaman vajinoplasti operasyonu ile eş zamanlı yapılır ve ortalama 30 dakika sürer. Böylece bu operasyon ile doğumdan kalan dikiş izleri alınmış ve vajinal kanal da daraltılmış olur. Operasyon bittikten sonra hasta bir süre gözlem altında tutulur. Aynı gün hasta kendisini iyi hissettikten ve doktoru tarafından da izin verildikten sonra yola çıkabilir, araba ile yolculuk yapabilir. İşlemden 1-2 gün sonra hasta işine ve sosyal yaşamına dönebilir. Ayakta duş şeklinde banyo yapmanın bir sakıncası yoktur. Bu operasyondan sonra dikişlerin alınmasına da gerek yoktur. Hastalar çok hızlı iyileşir; psikolojik rahatlamanın yanısıra kendilerine olan güvenleri de artar. Çoğu jinekolog aslında vajinoplasti operasyonu yerine daha yüzeysel bir işlem olan perinoplasti operasyonu yapmaktadır. Bu operasyon ile cinsel ilişki sırasında vajinadan gaz çıkması sesi biraz daha azalabilir, perine daha genç bir görünüme bürünür.
Vajinal Estetik Operasyon (Vajina Daraltma Operasyonu)
Vajinoplasti, Vajina Gençleştirme gibi çeşitli isimlerle ifade edilir. Vajina estetiği kavramı, ilk planda akla güzellik uğruna yapılan bir operasyonu çağrıştırmaktadır. Bu operasyon sonucunda vajinal bölge hem genç ve sıkı bir görünüm alır, hem de fonksiyonu tekrar normal hale döner. En çok doğum yapma, yaşlanma, genetik faktörler nedeniyle vajinal doku ve çevresindeki kaslar tonusunu ve eski gücünü giderek kaybeder ve genişler. Bir çok kadında ilişki sırasında gevşeklik ve tatmin olamama duygusu partneri tarafından da hissedilebilir. Pek çok kadın cinsel organındaki bu değişimleri en yakınına hatta eşine bile anlatmak istemez. Bu tür şikayeti olan kadınlarda yapılacak olan estetik düzeltme operasyonları ile hem psikolojileri düzelir hem de cinsel yaşamları normale döner.
Ayrıca özellikle doğum yapan kadınlarda idrar kesesi ile rektum (barsakların anüsten önceki gelen kısmı) sarkmaları da cinsel fonksiyon bozuklukları, idrar tutamama, kabızlık gibi problemlere neden olur. Vajinal estetik operasyonda, daha sıkı ve daha küçük çapta bir vajina yapmak için, vajinal kanal yalnızca yüzeysel olarak giriş kısmından birkaç cm uzunlukta değil, tüm vajina uzunluğu boyunca daraltılmalıdır. Bu işlem genel, spinal anestezi ya da sedoanaljezi ile yapılabilir. Operasyondan önce de genital bölgeye ayna tutularak hastaya izah edilir. Operasyon tamamlandıktan sonra tekrar bu bölgeye ayna tutularak sonucu hastanın da görmesi sağlanır.
Bu operasyondan sonra hastanın hastanede yatmasına gerek yoktur. Hasta kendisini iyi hissettikten sonra aynı gün önerilerle taburcu edilir. Birkaç gün sonra hasta iş ve gücüne dönebilir. Operasyondan sonra bir hafta süre ile sulu ve lifli gıdalar önerilir. Lifli gıda olarak zeytinyağlı sebze ve meyve tüketilmelidir. Kabız kalmamaya özen göstermelidir. Bilindiği gibi kabızlık dikişleri zorlar. Protein alımı yara iyileşmesini hızlandırdığı için operasyondan sonra bol bol et, süt, yumurta, yoğurt gibi proteinler tüketilmelidir. Yara yerinin iyileşmesi ortalama 10-15 gün sürer. Bu operasyon adetten hemen sonra yapılmalıdır. Bir ay cinsel birleşme yasaklanır. Bu operasyondan sonra dikişlerin alınmasına gerek yoktur.
Vajen Ön Duvarı Sarkması (Sistosel Onarımı)
Vajen ön duvarının sarkması ile mesane öne doğru yer değiştirir; hatta sarkma daha fazla derecede olursa vajinal açıklıktan gözle görülebilir. Bu duruma sistosel ( mesane sarkması) adı verilir; yani idrar torbası aşağı doğru yer değiştirir. Bu durum çoğu zaman kadınlarda gülerken, ağırlık kaldırırken ya da tuvalete yetişmeden idrar kaçırmaya neden olabilir. Hatta bazı kadınlar bu kaçırma nedeniyle koku yayılmasından korkarak toplum içine çıkamaz ve sık sık ped değiştirmek zorunda kalır. Bu durum genel ya da lokal anestezi altında ameliyathanede yaklaşık yarım saat süren bir operasyonla düzeltilebilir. Bu operasyona sistosel onarımı ya da colporrhaphy arterior operasyonu adı verilir. Böylece mesanenin bu çıkıntısı düzeltilerek mesane normal anatomik konumuna tekrar yükseltilir. Çoğu zaman sistosel ile birlikte vajina arka duvarının sarkması (rektosel) da bir arada görülür. Kadınlar çömelir pozisyonda vajina girişini kontrol ederlerse bu sistosel ve rektosel keselerini iki ayrı çıkıntı olarak hissedebilirler.
Vajen Arka Duvarı Sarkması (Rektosel Onarımı)
Rektosel vajina arka duvarının sarkması anlamına gelir. Doğum yapmak, kronik kabızlık, kronik öksürük, obesite gibi pek çok faktör rektosel (rektal prolapsus) olmasına neden olur. Rektosel olduğunda barsak hareketleri zorlaşır ve kabızlık görülür. Rektosel düzeltme operasyonuna rektosel onarımı ya da colporrhaphy posterior operasyonu adı verilir. Bu operasyon da genel ya da lokal anestezi altında yaklaşık yarım saat süren cerrahi bir işlemdir. Ameliyattan sonra dikişlerin hava alması için sentetik madde ihtiva eden hazır pedler yerine gazlı beze sarık pamuk uygulamak tercih edilmelidir; böylece sütür yeri hava alır ve daha çabuk iyileşir. İlk 2-3 gün banyo yapılmamalı ve her tuvalete gidişten sonra anüs etrafı Batticon'lu gazlı bez ile silinmelidir. Yara bakımı için de günde 5-6 defa Batticon ya da bebekler için üretilen ıslak mendiller de kullanılabilir. Nadir olmakla birlikte bazen doğumlardan sonra epizyo dikişinin hatalı olması ya da enfeksiyon kapması sonucu vajinal girişi daralmakta ve cinsel yaşam kabusa dönmektedir. Bu tür hastalarda vajina daraltma operasyonunun tam tersi işlemler yapılır. Operasyondan sonra bir aylık iyileşme sürecinde kadınlar hijyene çok dikkat etmeli ve cinsel yaşamdan uzak durmalıdır.