Frontotemporal demans nedir?

Beynin frontal ve temporal loblarını etkileyen bir demans türü olan frontotemporal demans özellikle 45 yaş üstü kişileri etkileyen bir rahatsızlık türüdür. İşte tüm detaylarıyla Frontotemporal demans hastalığı…

Frontotemporal demans nedir?

Frontotemporal demans (FTD), beynin frontal ve temporal loblarını etkileyen bir demans türüdür. Frontotemporal dejenerasyon veya Pick hastalığı olarak da bilinir. FTD, kişilik, davranış ve dilden sorumlu olan beynin frontal ve temporal loblarındaki sinir hücrelerinin ilerleyici dejenerasyonundan kaynaklanır. Bu hücreler öldükçe, FTD'li bireyler kişilik değişiklikleri, dil güçlükleri ve davranış, akıl yürütme ve muhakeme ile ilgili sorunlar yaşayabilir. FTD semptomları, hastalığın alt tipine bağlı olarak değişebilir, ancak şunları içerebilir:

Empati kaybı, sosyal geri çekilme veya uygunsuz sosyal davranış gibi kişilik ve davranış değişiklikleri.

Sözcük bulma güçlüğü, gramer sorunları veya konuşma yeteneğinin tamamen kaybı gibi dil güçlükleri.

Hafıza, konsantrasyon ve karar verme ile ilgili sorunlar.

Koordinasyon ve denge kaybı.

FTD, tüm demans vakalarının yaklaşık %10-15'ini oluşturan nadir bir durumdur. Hastalık tipik olarak tıbbi öykü, fizik muayene ve nörolojik testlerin bir kombinasyonu ile teşhis edilir. FTD'nin tedavisi olmasa da ilaç tedavisi, terapi ve destek gibi tedaviler semptomları yönetmeye ve yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Frontotemporal demans için kimler risk altındadır?

Frontotemporal demans (FTD) nadir görülen bir durumdur, ancak bazı faktörler hastalığın gelişme riskini artırabilir. Yaş, FTD için önemli bir risk faktörüdür ve vakaların çoğu 45 ile 65 yaşları arasındaki bireylerde meydana gelir. Ayrıca, ailede FTD veya diğer bunama türleri öyküsü, durumun gelişme riskini artırabilir. Bazı genetik mutasyonlar, özellikle MAPT, GRN ve C9orf72 genlerindeki mutasyonlar olmak üzere artan FTD riski ile ilişkilendirilmiştir. Bu mutasyonlar nadirdir ve FTD vakalarının yalnızca küçük bir yüzdesinden sorumlu olduğuna inanılmaktadır.

Kafa yaralanmaları ve nörodejeneratif bozukluklar gibi belirli tıbbi durumlar da FTD riskini artırabilir. Ek olarak, çevresel toksinlere maruz kalma ve madde kötüye kullanımı öyküsü, FTD geliştirme riskini artırabilir. FTD için bir veya daha fazla risk faktörüne sahip olmanın, bir kişinin mutlaka bu durumu geliştireceği anlamına gelmediğini not etmek önemlidir. Bununla birlikte, yüksek risk altında olan bireyler, bilişsel sağlıklarını izlemek için düzenli tıbbi kontrollerden ve tarama testlerinden yararlanabilir.

Frontotemporal demans ve Alzheimer 

Frontotemporal demans (FTD) ve Alzheimer hastalığı, beyni farklı şekillerde etkileyen iki farklı demans türüdür. FTD ve Alzheimer hastalığı arasındaki temel fark, beynin etkilenen kısmıdır. FTD öncelikle beynin ön ve şakak loblarını etkilerken, Alzheimer hastalığı öncelikle beynin hipokampüsünü ve korteksini etkiler. FTD ve Alzheimer hastalığının semptomları da farklıdır. Her iki koşul da hafıza kaybına ve dil güçlüğüne neden olabilirken, FTD'li bireyler kişilik, davranış ve sosyal becerilerde daha belirgin değişiklikler yaşarken, Alzheimer hastalığı olan bireyler daha belirgin hafıza kaybı ve kafa karışıklığı yaşayabilir.

Ek olarak, FTD, Alzheimer hastalığından daha genç yaştaki bireyleri etkileme eğilimindedir; başlangıcı tipik olarak 45 ile 65 yaşları arasında ortaya çıkarken, Alzheimer hastalığı 65 yaşın üzerindeki bireylerde daha yaygındır. FTD ve Alzheimer hastalığının tedavisi de farklıdır. Her iki durumun da tedavisi olmasa da ilaç tedavisi, terapi ve destek gibi tedaviler semptomları yönetmeye ve yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olabilir. Ancak kullanılan spesifik tedaviler, kişinin semptomlarına ve hastalığın evresine göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak, FTD ve Alzheimer hastalığı bazı benzerlikler paylaşsa da, farklı nedenleri, semptomları ve tedavileri olan farklı durumlardır.