"Tatlı Hastalık". Nasıl Yani? Hastalığın tatlısı olur mu? Hastalığın adını "Şeker Hastalığı" koyarsan olur. Adı tatlı kendisi acı.
Kelime anlamı diabetes = akıp giden; mellitus= ballı idrar anlamındadır. Diabetes Mellitus: akıp giden ballı idrar anlamındadır. Tüm hastalıklar gibi bulunduğu bedene farklı kısıtlamalar, farklı bozukluklar katarak bedenin günlük hayatını zora sokan bir hastalık. Şeker Hastalığı dendiği için riskli, tehdit edici, tehlikeli olduğu unutulan hastalık.
Aslan'ın adını "kedicik","mırnav","minik" koyarsak, tehlikesi azalır mı? Azalmaz değil mi?
Peki "Şekerli bir sohbet" yapalım.
-Doktor Bey kolay gelsin.
-Sağolun, hep beraber.
-Benim şikayetlerim var. Çok su içiyorum. Çok idrara çıkıyorum. Hızlı kilo kaybım oldu. Gece sık idrara çıkıyorum. Ağzımda kuruyor.
-Geçmiş olsun. Kan şekerini ölçtünüz mü?
-Evet. Açken 200, tokken 290
-Hastalığınız "Şeker Hastalığı" diye bilinen "Diabetes Mellitus"
-Hemen tanı nasıl koydunuz?
-Belirtileri mevcut bir kişide herhangi bir zamanda ölçülen kanın sıvı kısmında ölçülen "Kan glukoz değerinin 200 mg/dl,ya da en az 8 saatlik açlık sonrası ölçülen kanın sıvı kısmında ölçülen "Kan glukoz" değerinin ölçümünün 126 mg/dl'nin üzerinde olması "Şeker Hastalığı" diye bilinen "Diabetes Mellitus" tanısı için yeterlidir.
-Yani şimdi ben "Şeker Hastası mıyım?"
-Evet
-Katarakt olunca göz arızalanıyor, duymayınca kulak. Peki benim nerem bozuldu?.
-Pankreas beziniz bozuldu. Boyundaki troid bezine benzer.Karın içindedir. Hormon ve sindirim ile ilgili sıvılar salgılar. Özellikle "Kan Glukozu" olarak bilinen vücut organlarının çalışmasını sağlayan ve karaciğerde yapılan vücut besin maddesinin kontrolünü ve ayarlanmasını sağlar. Bu kontrol etme ve ayarlamasını sağlama özelliği bozulduğunda damardan alınan kanda ya da parmak ucundan alınan kanda ölçümü yapılan "Kan Glukoz" yükselir. İşte "Şeker Hastalığı" ya da "Diabetes Mellitus" denilen hastalık budur. -"Glukoz" nedir?
-Sözlükteki anlamı: glukoz isim kökenli kelimedir, kimya ile ilgilidir. Fransızca "glycose" kelimesinden dilimize girmiştir. Karbon, hidrojen ve oksijenden oluşur. Ağızdan giren her türlü gıda maddesi barsaklardan emilir. Emilen her türlü gıda maddesi karaciğere gelir. Bu emilmiş gıdalar çeşitli işlemlerden sonra, vücudun çalışması için kullanılan "Glukoz" dediğimiz "Kan Şekeri" haline gelir.
-Nasıl yani? Bizim bildiğimiz şeker gibi mi?
-Hayır hayır öyle değil. "Şeker Hastalığı" ismi duyulduğunda sadece bizim bildiğimiz "Beyaz Şeker", "Bayram Şekeri" aklımıza gelir. Bu maddelerde yenildiğinde de Kan şekeri=Kan glukozu yükselir. Ancak yediğimiz her türlü gıda Kan şekerini=Kan glukozunu yükseltir. Her gıdanın yendiğinde Kan şekerini=Kan glukozunu yükseltme miktarı farklıdır. "Madem "Şeker Hastalığı" o zaman şeker yemezsem, çayıma şeker koymazsam yeter." Düşüncesi eksik ve yanlıştır.
-Peki neler yapmam gerekiyor?
-En önemli soru bu. Çünkü bu hastalık hastanın tedaviyi sürdürdüğü bir hastalıktır. Yani doktorunuz kadar kendinizi iyi takip etmeli bu hastalık ile ilgili bilmeniz gerekenleri mutlaka öğrenmelisin. Yani kendinin "Doktoru" olmalısın. Şimdi senin yapacağın en önemli 4 maddeyi söylüyorum sakın unutma!
- Diyetisyen tarafından doktorunun bilgisiyle senin için hazırlanacak 6 öğünlük diyet listeni al,öğren,uygula.
- Düzenli su iç.(doktorunuz tarafından farklı tarif olmadığı takdirde en az 10 bardak)(Şeker hastalığı nedeniyle ortaya çıkan böbrek yetmezliğinde doktorunuzun tavsiyesine uyun)
- Düzenli, sürekli en az 1 saatlik hareket, spor, egzersiz uygulaması yap.
- Doktorunun senin için, sana özel hazırladığı tedaviyi uygula. Sadece doktorun tarafından yapılan değişiklikleri uygula.
-Bu kadar kolay mı?
-Yaparsan evet. Ancak alışkanlıkların, yemek yeme özelliklerinin değişmesi basit görünen zor bir konudur. Israrlı ve istekli olmak gerekiyor. Ayrıca tansiyonuna sık sık baktır; yüksekse ne yapman gerektiğini doktoruna danış. Kan yağlarınızı belli aralıklarla ölçtürüp, yüksekse ne yapmanız gerektiğini doktoruna danış Sigara içme.
-Peki ne kadar sürer bu diyet uygulaması?
-Bu diyet uygulaması senin ömür boyunca yapacağın, yeni alışkanlığın olacak. Yani bu hastalık "Hayat alışkanlıklarını değiştirerek hafifletebileceğin bir hastalık". Bir yaşam şekli.
-Sütlaç yiyebilir miyim?
-Bak tekrar söylüyorum. Her türlü gıda, özelliklede şekerle üretilmiş her türlü tatlı kan şekerini yükseltir. Sadece diyet listesinde senin için hazırlanmış önerilere uymalısın.
-Yersem ne olur?
-Can boğazdan gelir, o sebepten zora girer. Hemen kan glukozun yükselir. Kısa dönemde farklı şiddette şikâyetler olur. Özellikle uzun dönemde göz, böbrek, beyin, kalp damar ve ayak damar hastalıkları olur.
-Tedavisi var mı?
-Şeker Hastalığında bozulanı düzeltmek yerine bozulmamasını sağlamak daha kolay ve eziyetsizdir. Unutma yedek parçan yok!
-!!!!???
(Bu hastanın muayenesi yapıldı, gerekli tetkikler planlandı, tedavisi düzenlendi, tetkikleri kontrol edildi, sürekli tedavisi planlandı, diyet uygulaması hazırlandı, başta zorlansa da yeni hayat şekline alıştı. Sadece doktorunu dinledi. Bir değişiklik ya da şikayeti olduğunda sadece doktorunu aradı. Diğer insanlardan daha dikkatli bir hayat yaşıyor…)
Darısı bütün "Şeker Hastalarının" başına…