Alerjik hastalıklara çocukluk çağında daha çok rastlanır. Yumurta akı, evcil hayvan tüyleri, evdeki tozlar çocuğunuzdaki alerjik hastalıkların nedeni olabilir. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Emsal Sahillioğlu yaz, kış demeden çocukların sağlığını tehdit eden alerjilerle ilgili bilgi veriyor.
Alerjik hastalıklarda bağışıklık sistemi bozukluğu, duyarlanma-yeniden karşılaşma- alerjik yanıtın ortaya çıkışı şeklinde silsile izler. Beraberinde karışık genetik ve nörojenik mekanizmalar rol oynar.
Alerjenler, çoğunlukla bitkisel ve hayvansal kaynaklı proteinler olup allerjik hastalıklara neden olan immunolojik yapılardır. Bu antijenlerin allerjiye yol açması için bağışıklık sisteminin tetiklenmesi gerekir.
Alerjik proteinler, ev akarları, yumurta akı, kivi, arı venomu, soya, buğday, mısır, baklagiller, kuruyemiş, yer fıstığı, süt, evcil hayvan tüy ve salgıları, kırmızı et, balıkta bulunur.
Vücuda giriş yolları sindirim sistemi, solunum sistemi ve deri yoluyladır.
Alerjik hastalıklara girmeden önce Hipersensitivite ve IgE tanımını yapmak isterim. Hipersensitivite, kısaca vücutta yabancı bir proteine karşı gelişen uygunsuz ve aşırı bağışıklık yanıtıdır. İmmunoglobulin E ise alerjik reaksiyonlar sırasında bağlandıkları bazı vücut hücrelerinde başta histamin olmak üzere çeşitli kimyasal maddelerin salgılanmasını uyaran antikorlardır. Normalde vücutta çok az miktarda bulunup, alerjik uyaranlarla normalin kat kat üstüne çıkabilir.
Astım ve alerjik rinitte hipersensitivite gelişir. IgE vasıtasıyla oluşan alerjiler, erken ve geç faz reaksiyonları olarak iki grupta değerlendirilir.
Erken Faz: Önceden uyarılmış kişilerde allerjenin hedef organa ulaşmasından sonra dakikalar içinde gelişir. Bu durum döküntü, şişlik, kızarıklık, kaşıntı, solunum yollarında hışıltı, öksürük, nefes darlığı, burunda akıntı kaşıntı tıkanma hissidir.
Geç Faz: Alerjen ile karşılaşmadan en erken 6 saat sonra ortaya çıkar. Çeşitli enfeksiyonlar , ilaç, egzersiz, kimyasal irritanlar gibi immünolojik olmayan faktörler IgE yoluyla olan alerjileri tetikleyip , şiddetini arttırır. IgE aracılıklı yanıt geliştiren kişiler ATOPİK olarak tanımlanır.
Atopik Dermatit (Egzema ): Vücudun hipersensitivite reaksiyonudur. Çocukluk çağı atopik dermatidi antijene spesifik IgE yapar. Bu durum çevresel ve genetik faktörlerin birlikte işlediği karmaşık bir hastalıktır. Astım ve alerjik rinitte olduğu gibi diğer atopik hastalıklarla yakın ilişkisi vardır.
Alerjik Rinit, üst hava yollarının artmış IgE ye bağlı gelişen kronik inflamasyonudur. inflamasyon, canlı dokunun iç veya dış kaynaklı zarra verici etkene yanıtıdır. Ve fizyolojiktir. Vücudun savunma sisteminin cevabı olarak gelişir. Amacı zararlı gördüğü etkeni yok etmek, edemiyorsa vücuttan ayrı tutmak ve hasarlı dokuları ortadan kaldırmaktır. Inflamasyon tepkisi aşırıya kaçarsa bireyde nazal allerjene maruz kalmayı takip eden dakikalar içinde aksırık, burun kaşıntısı, yarım saat içinde burun akıntısı, konjesyon ile karakterize erken faz reaksiyonu ortaya çıkar. 6-12 saat içinde de burun tıkanmasının öne geçtiği geç faz alerjik yanıt gelişir.
Astım, hava yollarında daralma ,bronşlarda aşırı cevap oluşumu ve solunum yolu ınflamasyonu ile seyreden, çeşitli klinik belirtilerle ortaya çıkan bir hastalıktır.
Çocukluk çağı astımlarının %80'i alerjiktir. Çoğu vakada allerjik astım IgE antikoru ile ilişkilidir. Yetişkinde hastalığın başlangıcı genellikle çocukluk yaşlarına dayanır.