Alternatif Tıp Tamamlayıcı Tıp

Amerikan Kanser Derneği, tamamlayıcı ve alternatif tıbbı, birbirinden ayrı değerlendiriyor. Tamamlayıcı tıp, standart tıbbi bakımla birlikte kullanılır. Alternatif tıp ise, standart tıp tedavisinin yerine kullanılır ve risklidir. Bazı tamamlayıcı yöntemler de zararlı olabilir; ama dikkatli uygulanırsa, yaşam kalitenizi artırabilir. ABD de pek çok kanser merkezinde, geleneksel tedaviye (kemoterapi, radyoterapi, vs.) paralel olarak "tamamlayıcı tedavi" yöntemleri kullanılıyor. Alternatif tedavi ise hastanın geleneksel tedavi yerine tercih ettiği tedavilere deniyor. Bu yüzden, alternatif tedavi, kanserli hastalar için çok riskli olabiliyor.

Bu Önemli Bir Karar

Kanser hastaları, Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp (TAT) terapilerini çeşitli nedenlerle dikkate alabilirler. Bazıları için geleneksel kanser tedavisini tolere etmek zordur; bazıları, tedavinin yan etkilerini giderme yolları arar. Bu yöntemleri kullanma kararı, önemli bir karardır ve bu kararı vermek size ait. Amerikan Kanser Cemiyeti'nin derlediği bilgilere göre, Amerikalılar şu sebeplerden ötürü bu yöntemlere başvuruyor:

Kararın nedenleri

• "Geleneksel tedaviyle birleşince faydalı olacağını düşünüyorum" diyenler: Yüzde 55
• Denemenin ilginç olacağını düşünenler: Yüzde 50
• Geleneksel tıp alanındaki kişi tarafından önerildiği için kullananlar: Yüzde 26
• Geleneksel tıbbı pahalı buldukları için bu yöntemlere başvuranlar: Yüzde 13
• Geleneksel tıbbın kendi sağlık sorunlarına yardım etmeyeceğine inandıkları için TAT kullananlar: Yüzde 28.

Bazı kişiler, hastalığın belirtileri ve yan etkilerinin tedavisi, ağrının giderilmesi ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesi söz konusu olduğunda, sahip oldukları tek seçeneğin geleneksel tıp olduğuna inanırlar. Aslında, tıbbi tedavinizin yanı sıra güvenli biçimde kullanabileceğiniz pek çok tamamlayıcı tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Örneğin bazı kişiler, aromaterapi, biyo-karşılık, masaj terapisi, meditasyon, Tai Chi ya da yoga gibi kimi tamamlayıcı yöntemlerin, bazı semptomların kontrolüne yardım ettiğini ve yaşam kalitelerini yükselttiğini görmektedirler. Ama bu tedaviler, kanseri iyileştirmemekte, yani ona çare olmamaktadır.

Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp Aynı Şey Değil

Radyasyon terapisi, kemoterapi ve ameliyat gibi geleneksel kanser tedavilerinin, kanser tedavisinde etkili oldukları bilimsel biçimde kanıtlanmıştır. Tamamlayıcı tedaviler, bu yöntemlere paralel olarak, bu tedavilerle birlikte kullanılır. Alternatif tedavi ise, kanser hastaları için çok risklidir. Çünkü geleneksel kanser tedavileri yerine, alternatif tıbbı seçen hastalar, geleneksel tedaviyi kullanmayarak, kendilerini çok büyük bir riske atmış olurlar. Geleneksel tedaviyi geçici de olsa geciktirmek ya da ara vermek, kanserin vücuda yayılması için daha fazla zaman geçmesine neden olabilir.

Kanserin, iyileşmenin mümkün olmadığı evreye ulaşmış olması halinde bile, geleneksel tedavinin, hastaya rahatlık ve destek vermek açısından çok şey sağlayabileceğini hatırlamak önemlidir.

Kuşkulu Olun, Bu Sorular Sorun

Tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerine başvurmaya karar verdiyseniz ve bu konuda belli bir tedaviyi öne süren kişilerle görüşüyorsanız, şu soruların yanıtlarını mutlaka arayın:

• Söz konusu tedavi için ne gibi iddialarda bulunuluyor? Kanseri iyileştireceğini iddia ediyor mu?
• Aldığınız tıbbi tedavinin daha iyi sonuç vermesine mi, yoksa yan etkilerin giderilmesine mi yardımcı olacağı söyleniyor?
• Bu tür tedaviyi destekleyen kişi ve kuruluşların ehliyetleri nedir? Belirsiz sıfatlar kullananlara kuşkuyla yaklaşın.
• Sadece medyada mı görüyorsunuz? Bilimsel dergilerde bahsediliyor mu?
• Ne kadara mal oluyor?
• Öngörülen yöntem, tıp camiası genelinde kullanılmaya açık mı, yoksa kullanımı, sınırlı erişim yoluyla kontrol mü ediliyor?
• Söz konusu yöntem, düzenli tıbbi tedaviden vazgeçmenizi gerektiriyor mu? Eğer öyleyse, kanser, erteleme sırasında muhtemelen daha ileri bir düzeye mi gelecek?

Şarlatanları tanıyın Sahte ya da şüpheli tedavi yöntemlerine kanmaktan kaçınmanıza yardım etmek için, yukarıdaki sorulara ek olarak aşağıdaki soru listesini de izleyin. Eğer hala tedavinin güvenli ve geçerli olduğundan emin değilseniz, bunu denemeden önce doktorunuzla konuşun.

• Öngörülen tedavi, kanıtlanmamış bir teoriye mi dayanıyor?
• Tüm kanser çeşitlerine çare bulmayı mı vaad ediyor?
• Bu tedavileri öne sürenler, tıbbi tedaviyi kullanmamanızı mı söylüyor?
• Öne sürülen ilaç ya da tedavi, sadece belirli kişilerin verebileceği bir sır mı?
• Öne sürülen ilaç ya da tedavi, sadece tek bir kişi tarafından mu sunuluyor?
• Öne sürülen tedavi, başka bir ülkeye gitmenizi mi gerektiriyor?
• Bunu öne sürenler, tıp ve bilim kurumlarına saldırıyor mu? Kaynak: Amerikan Kanser Derneği
• Tamamlayıcı tedavilere bir pencere açıyoruz

ABD de kanser hastalığının tedavisinde ün yapmış pek çok tıp merkezi, tamamlayıcı tedavi yöntemlerini, geleneksel yöntemlerle birleştiren yeni bir yaklaşım uyguluyor. Bu yöntemlere, "Bütünleyici Tıp Tedavileri" (İntegrative Medicine) adı veriliyor.

Biz bu yazı dizisinde, Tamamlayıcı/Alternatif yöntemleri araştırdık. ABD de 30-40 milyar dolarlık büyük bir sektöre dönüşen "Tamamlayıcı/Alternatif" kanser tedavilerinin hangi merkezlerde, ne şekilde uygulandığını yerinde inceledik. Dizimizde, "Bu merkezlere nasıl ulaşılır? Tedavi masrafları ne kadar? İşin uzmanları ne diyor?" gibi soruların yanıtlarını da bulacaksınız.

ABD deki tamamlayıcı tedavi uygulayan önde gelen merkezlerde, yüz yüze röportajlar yaparak hazırladığımız bu yazı dizisinde, her türlü tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemini, hiçbir yoruma kaçmadan, tavsiyede bulunmadan, tartışılan yönlerini de yansıtarak sizlere sunuyoruz.

Doktorunuzla Bu Konuyu Konuşun

Pek çok kanser hastası, tamamlayıcı ve alternatif yöntemleri doktoruyla konuşmakta isteksiz davranmaktadır. Birçok doktorun bu tedavilerin kullanımları, riskleri ve potansiyel faydalarını bilmeyebilecekleri doğrudur. Bu bilgi eksikliği, düzenli kanser tedavisinin yanı sıra tamamlayıcı yöntemlerin kullanılması söz konusu olduğunda, hasta ile doktor arasındaki boşluğu daha da genişletebilir. Ama, bunun sizi durdurması gerekmiyor. Aradaki boşluğun kapatılmasına çeşitli şekillerde yardımcı olabilirsiniz:

Kendi kendinize mümkün olduğu kadar çok bilgi toplayın. Almayı düşündüğünüz tedavinin riskleri ve potansiyel faydaları hakkında tanınmış ve inandırıcılığı olan kaynaklardan bilgi araştırın.

Onunla Çatışmayın

Bu bilgiyi doktorunuzla paylaştığınızda, bunu çatışma havasına girmeden yapın. Alternatif ya da tamamlayıcı tedavi almak konusunda düşünmekte olduğunuzu ve bunun, düzenli tıbbi tedaviye müdahale etmemesini sağlamak istediğinizi kendisine bildirin.

Sorularınızı bir listede toplayın ve üzerinde konuşmak istediğiniz her türlü bilgiyi yanınızda getirin. Konuyla ilgili eğitim ve tedavi sürecinizde, doktorunuzun size destek veren bir ortak olmasını isteyin.

Doktorunuzun ofisine sizi desteklemek için bir aile ferdinizi ya da arkadaşınızı getirebilirsiniz. Bu kişi doktorunuzla konuşmada size yardım edebilir ve kararları tek başınıza almak zorunda olmanın stresini yatıştırabilir.

Doktorunuzun söyleyeceği şeyi dinleyin ve onun bakış açısını anlamaya çalışın. Eğer üzerinde düşündüğünüz tedavi yöntemi, almakta olduğunuz tıbbi tedavi için sorun yaratacaksa, güvenli olan seçenekleri birlikte ele alın.

Düzenli tedaviyi geciktirmeyin ve atlamayın. Eğer geleneksel tedaviyi durdurmayı ya da almamayı düşünüyorsanız, lütfen bu kararı doktorunuzla konuşun. Kanseriniz tedavi etmek için kanıtlanmış olan tek yöntemden vazgeçiyor olabileceğinizi hatırlayın.

Hamileler Dikkat!

Eğer beslenmenizi takviye edici ilaçlar alıyorsanız, neyi ne kadar aldığınızı gösteren bir liste tutun. Pek çok takviye edici, diğer ilaçlarla potansiyel açıdan zarar verebilecek biçimde etkileşebilir; o nedenle bu takviyeler konusunda doktorunuz ve eczacınızla konuşun. Herhangi bir değişikliği onlara bildirin.

Hamile iseniz ya da bebek emziriyorsanız, tamamlayıcı ve alternatif yöntemlerin risklerini ve etkilerini sorun. Bitkisel ilaçları asla çocuklara vermeyin.

Doktorunuzdan, sahte olmaları olası ürünleri ayırt etmenize yardımcı olmasını isteyin.