K vitamini, günlük olarak tükettiğimiz besinlerde bolca olması ve bağırsaklardaki yararlı bakteriler tarafından üretilmesi sebebiyle yetişkinlerde nadir rastlanan bir durumdur. Ancak eksikliğinin görülmesi durumunda kanamalara sebep olur, başka rahatsızlıklara kapı aralar.
K vitamini eksikliği neden olur?
- K vitaminini besinlerden yeteri kadar alamamak,
- Kan sulandırıcı ilaçların kullanımı,
- Uzun süre damar yolu ile beslenme,
- Bağırsaklarda K vitamini sentezini, emilimi engelleyecek kadar uzun süreli antibiyotik ilaç kullanımı,
- Çölyak hastalığı, crohn ve ülseratif kolit gibi inflamatuar hastalıklar, karaciğer ve safra kanallarını etkileyen rahatsızlıklar, kistik fibrozis, bağırsakların bir kısmının çıkarılmış olması da K vitamini eksikliğinin görülmesine neden olabilen durumlardandır.
K vitamini eksikliği yenidoğan bebeklerde daha çok görülür. Bunun nedenleri ise;
- Plasenta yoluyla anne karnında bebeğe K vitamini geçişinin çok az olması,
- Bebekler vücutlarında çok az K vitamini deposu ile doğması,
- Anne sütünün K vitamini açısından yetersiz olması,
- Yaşamlarının ilk döneminde vücut tarafından K2 vitamini üretilememesi; çünkü bebeklerin bağırsaklarında K vitamini üreten yararlı bakteriler henüz oluşmamıştır.
K vitamini eksikliğinde neler olur? Kanın pıhtılaşma sürecinde görevli proteinler K vitamininin varlığında üretilebilirler. Bu sebeple de K vitamini eksikliğinde kişi, kanamaya yatkın hale gelebilir.
K vitamini eksikliği belirtileri nelerdir?
- K vitamini eksikliği yetişkinlerde sıklıkla karşılaşılan bir durum olmasa da en yaygın belirtisi kanamadır. Kesik ve yara gibi yüzeysel yaralar harici kanamalar meydana gelebilir.
- Kolayca morluk oluşması, koyu renkli ve kan içeren dışkı, vücutta mukoza zarında meydana gelen kanamalar vücudun kanamaya yatkınlığının arttığına işaret eder.
- Kanın daha uzun sürede pıhtılaşması,
- Tırnak altlarında kanamalar görülmesi K vitamininin yetersiz olduğuna işaret eden bazı belirtilerdir.
Sebepsiz kanamalar K vitamini dışında başka hastalıklardan kaynaklı da yaşanabileceği için kanama belirtisi görülen kişilerin kan testlerine detaylı olarak bakılır.
Yenidoğan bebeklerde;
- Göbek kordonunun olduğu bölgede kanama oluşması,
- Deride morluk ve kanama,
- Sünnet olan bebeklerde peniste kanama,
- Ani beyin kanaması,
- Yüzde, ciltte, vücudun farklı bölgesinde; sindirim sisteminde kanamaların oluşması,
Bu belirtiler genelde bebek dünyaya geldikten sonraki ilk hafta içerisinde ortaya çıkar. İkinci haftada ortaya çıkan geç formu da bulunur ancak bu durum genellikle K vitamini almamış, sadece anne sütü ile beslenen bebeklerde görülür. Bebeklerde görülen bu K vitamini eksikliği ‘yenidoğan hemorajik’ olarak isimlendirilir.
K vitamini eksikliği nasıl tedavi edilir?
Yenidoğan bebeklerde en önemli yöntem bebek doğar doğmaz K vitamini yapılmasıdır. K vitamini bebeğe iğne yoluyla kas içine verilir ve bu vitamin eksikliğini önlemek için en önemli yöntemdir. Bebeğe K vitamini uygulanmaması beyin kanaması gibi hayatı tehdit eden durumlara sebebiyet verileceği için dikkat edilmelidir.
Yetişkinlerde K vitamini eksikliğinde durumun ciddiyeti ve başka bir hastalığın olup olmaması incelenir. Hayati tehlikesi bulunan kanamalarda hastaya plazma verilip ardından deri altından ya da kas içine K vitamini uygulanabilir.
K vitamini eksikliği tespit edilen kişilere K vitamini takviyesi uygulanan tedavi yöntemleri arasındadır. Ağız yoluyla alınan ilaçlar reçetelendirilir. Vitaminin emilimi konusunda sorun yaşayan kişilerde enjeksiyon şeklinde K vitamini uygulanabilir.
K vitamini birçok besinde bulunur. Günlük beslenme düzeninde yeşil yapraklı sebzelere yer vermek, hayvansal gıdaları tüketmek K vitamininin günlük dozunu almaya yeterli olacaktır.