K vitamini vücutta kan pıhtılaşma, kan akışkanlığı görevlerinden sorumlu yağda çözünen bir vitamindir. Kan pıhtılaşmasıyla ilişkili olduğu keşfedildiği için koagülasyon (pıhtılaşma) vitamini olarak da isimlendirilmiştir. Eksikliği pek sık görülmez ancak eksikliği kemik erimesine, kanamalara neden olabilir, kalp sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Yetişkinlerde günlük K vitamini ihtiyacı kadınlarda ortalama 90 mcg, erkeklerde 120 mcg’dir. İhtiyaçtan fazla alınan K vitamini, karaciğerde depolanır. K vitamininin, K1 ve K2 olmak üzere iki ayrı formu vardır.
K1 vitamini, ‘filokinon’ bitki kaynaklı besinlerde bulunur; özellikle lahana, ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzelerde oldukça fazla miktarda bulunur.
K2 vitamini, ‘menakinon’ et, yumurta, peynir gibi hayvansal gıdalarda ve fermente gıdalarda bulunur. Bağırsaklarda yaşayan faydalı bakteriler tarafından üretilir. Bağırsaklarda üretildiği ve besinlerde bol miktarda bulunduğu için bağırsaklar ağır zarar görmemişse eksikliği nadir görülür.
K vitamini görevi ve faydaları nelerdir?
K vitamini kemik sağlığının korunmasına yardımcı olur.
Yapılan bazı çalışmalarda K vitamini ile osteoporoz arasında bir ilişki olduğu gözlemlenmiştir.
Kanın pıhtılaşması ve yaraların iyileşmesine yardımcı olur.
Kalp sağlığını olumlu yönde etkiler.
Özellikle K2 vitamininin damar sertliğini, kireçlenmeyi önlediği bilinmektedir.
Hafıza üzerinde olumlu etkileri vardır. Alzheimer riskini azalttığını gösteren çalışmalar vardır. Yetişkinler üzerinde yapılan bazı çalışmalar yeterli miktarda K vitamini alan kişilerin sözel hafızalarının daha iyi olduğunu göstermiştir.
K vitamini hangi besinlerde bulunur?
Özellikle yeşil yapraklı sebzeler en iyi K vitamini kaynaklarıdır. K1 vitamini yeşil yapraklı sebzeler ağırlıklı olmak üzere sebzelerin çoğundan, K2 vitamini büyük ölçüde hayvansal gıdalardan ve vücuttaki yararlı bakterilerden elde edilir.
- Lahana, ıspanak, brokoli, karnabahar, kara lahana, pazı, kuşkonmaz, maydanoz, pancar yaprağı gibi sebzeler,
- Bezelye, taze fasulye, soya, Meksika fasulyesi,
- Kabak, domates,
- Kırmızı ve beyaz et, ciğer ve böbrek gibi sakatatlar,
- Yumurta, süt ve süt ürünleri,
- Kivi, yaban mersini, avokado, çilek, incir, nar gibi meyveler,
- Fındık, ceviz, kaju gibi kuruyemişler K vitamini açısından zengin besinlerdir. K vitamini yağda çözünen bir vitamin olduğu için besinleri zeytinyağı gibi sağlıklı yağlarla bir arada tüketmek daha fazla K vitamini alımına yarar sağlayabilir.
K vitamini takviyesi alınabilir mi? İnsan vücudu K vitaminini depolayabildiği için günlük K vitamini takviyesine çok fazla ihtiyaç duyulmaz. Ancak doktorun bilgisi ve önerisi dahilinde K vitamini takviyesi alınabilir.